Diyarbakır/Suriçi Akkoyunlu Dönemi Mescitleri Mimarisi ve Yapısal Sorunları

Abstract

Mescit, İslam dininde camilerden daha küçük, namaz kılınan, secde edilen ibadet yeridir. İslam’ın yayıldığı coğrafyalarda birçok uygarlık ve toplum, mescitler inşa etmiştir. Geniş bir coğrafyaya yayılan İslam Medeniyeti ile mescit tipolojileri çeşitlenerek siyasi, toplumsal, coğrafi ve tarihi etkenler ile şekillenmiştir. Diyarbakır Suriçi Bölgesinde yer alan Akkoyunlu Dönemi Mescitleri, Kuzey Mezopotamya olarak nitelendirilen bölgede, 15. ve 16. yüzyılın ilk döneminde hüküm sürmüş bir medeniyetin eserleri olarak günümüze ulaşmıştır. Yapım yılı ve yaptıran ile ilgili detaylı bir bilgiye sahip olunmayan mescitler, günümüze kadar aktif olarak kullanılmakta olup, özgün işlevini sürdürmeyi başarmıştır. Çalışmada, bu mescitlerin mimari özellikleri, malzeme ve yapım tekniği, yapısal sorunlarının tespiti amacıyla yerinde saha çalışması yapılmış ve mevcut durumları fotoğraflarla belgelenmiştir.

A masjid is a place of worship in Islam, smaller than mosques, where prayer is performed and prostration is performed. Many civilizations and societies built masjids in the regions where Islam spread. With the Islamic Civilization spreading over a wide geography, masjid typologies have diversified and been shaped by political, social, geographical and historical factors. The Akkoyunlu Period Masjids located in the Diyarbakır Suriçi Region have survived to the present day as the works of a civilization that reigned in the first period of the 15th and 16th centuries in the region described as Northern Mesopotamia. The masjids, for which there is no detailed information about the year of construction and the person who built them, are actively used until today and have managed to maintain their original function. In the study, on-site field work was carried out to determine the architectural features, materials and construction techniques, and structural problems of these masjids, and their current conditions were documented with photographs.