Modernleşme, her toplumun kendine özgü siyasi, ekonomik, kültürel
birikimlerinin etkisiyle şekillenen benzersiz bir dönüşüm sürecini ifade
etmektedir. Modernleşme kavramı, özellikle 17. yüzyıldan itibaren Batı
merkezli gelişmelerle popülerleşmiş ve siyasi elitler tarafından çeşitli
şekillerde uygulanmıştır. Batı merkezli modernleşmeyi hedefleyen Türk ve
Japon toplumları da bu süreçte sosyal, ekonomik ve siyasi alanlarda
önemli değişimler yaşamıştır. Ayrıca, bu dönüşüm farklı dinamikler ve
tarihi arka planlardan da etkilenmiştir. Türkiye’de modernleşme, Osmanlı
İmparatorluğu’nun son dönemlerinde başlayıp Cumhuriyet dönemiyle
devam eden köklü bir dönüşüm süreci olarak şekillenmiştir. Bu süreç,
Batı'nın model alınmasını ve toplumsal yapının köklü bir şekilde
değiştirilmesini içermektedir. Japonya’da ise modernleşme, Meiji
Restorasyonu döneminde ivme kazanmış; Batı teknikleri ve yöntemleri
benimsenirken geleneksel yapıları koruma çabasıyla yürütülmüştür. Japon
modernleşmesi, Batı etkisi altında gelişirken milli değerlerin ve geleneksel
yapının korunmasıyla şekillenmiştir. Bu çalışmada, Türk ve Japon
modernleşme süreçleri, tarihsel evreleri ve uygulanan reformlar
çerçevesinde incelenmiş; iki ülkenin bu süreçteki benzerlikleri ve
farklılıklarını ortaya koymak temel amaç edinilmiştir. Bu nitel incelemede,
betimsel ve karşılaştırmalı tarih analizi yöntemleri kullanılmıştır.
Modernization is a unique transformation process shaped by each
society's distinct political, economic, and cultural heritage. Modernization
became popular, particularly from the 17th century onward, in
connection with Western-centered developments and was implemented
in various ways by political elites. Turkish and Japanese societies, which
aimed for Western-centered modernization, also experienced significant
social, economic, and political changes throughout this process.
Moreover, this transformation was influenced by different dynamics and
historical backgrounds. Modernization emerged as a profound
transformation process in Turkey that began in the late Ottoman Empire
and continued during the Republican era. This process involved adopting
Western models and fundamentally changing the social structure. In
Japan, on the other hand, modernization gained momentum during the
Meiji Restoration and was carried out to preserve traditional structures
while adopting Western techniques and methods. Japanese
modernization developed under Western influence while maintaining
national values and preserving traditional structures. This study examines
the modernization processes of Turkey and Japan within the framework
of historical stages and implemented reforms. The primary aim is to
identify the similarities and differences between the two countries in this
process. This qualitative study employs descriptive and comparative
historical analysis methods.
