Aslan Sütü Arama” Motifli Masalların Çeşitlenmesi ve “Bilmem” Masalı

Abstract

Halk bilim çalışmalarında "ur-form” tespitini gerçekleştirmenin yerine masalların yayılma ve değişme süreçlerine yönelik çalışmalar ivme kazanmıştır. Bu konuda yapılan çalışmalar masalların kaynaklarından ayrıldıktan sonra aktarım sürecinde nasıl çeşitlendiğini göstermesi açısından önemlidir. Bir çeşitleme sürecini ele alan bu çalışmada masallarda önemli bir sınav olan "zor görevi yerine getirme" motifine karşılık gelen aslan sütü arama eyleminin beş ayrı masaldaki dönüşümü üzerinde bir inceleme yapılmıştır. Buradan hareketle masallarda motiflerin değişimine, bir masalda işlevsiz görünen motiflerin diğer masalda işlev yüklenmesine veya işlevini kaybetmesine örnek masallar üzerinden bakılmaktadır. Böylece masalın aktarım sürecinde uzatılabilmesini veya masalın bütünlüğünü bozmadan kısaltılabilmesini sağlayan unsurlar da göz önüne serilmektedir. Ayrıca bu çalışma aracılığıyla araştırmacı tarafından derlenmiş olan “Bilmem” masalının da diğer dört masalın bir çeşitlemesi olarak literatüre kazandırılması amaçlanmaktadır.

In folklore studies, instead of research on determining the "ur-form", studies on the spread and change processes of tales have gained momentum. Studies on this subject are important in terms of showing how tales diversify in the transmission process after they are separated from their sources. In this study, which deals with a diversification process, an examination is made on the transformation of the action of searching for lion's milk, which corresponds to the motif of "fulfilling a difficult task", which is an important test in fairy tales, in five different fairy tales. Starting from this point, the change of motifs in tales, the motifs that seem to be dysfunctional in one fairy tale gaining a function or losing their function in another tale are examined through example fairy tales. Thus, the elements that enable the fairy tale to be extended in the transmission process or to be shortened without disrupting the integrity of the tale are also revealed. In addition, it is aimed to introduce the tale "Bilmem", compiled by the researcher through this study, to the literature as a variation of the other four tales.