Halk bilim çalışmalarında "ur-form” tespitini gerçekleştirmenin yerine
masalların yayılma ve değişme süreçlerine yönelik çalışmalar ivme
kazanmıştır. Bu konuda yapılan çalışmalar masalların kaynaklarından
ayrıldıktan sonra aktarım sürecinde nasıl çeşitlendiğini göstermesi
açısından önemlidir. Bir çeşitleme sürecini ele alan bu çalışmada
masallarda önemli bir sınav olan "zor görevi yerine getirme" motifine
karşılık gelen aslan sütü arama eyleminin beş ayrı masaldaki dönüşümü
üzerinde bir inceleme yapılmıştır. Buradan hareketle masallarda motiflerin
değişimine, bir masalda işlevsiz görünen motiflerin diğer masalda işlev
yüklenmesine veya işlevini kaybetmesine örnek masallar üzerinden
bakılmaktadır. Böylece masalın aktarım sürecinde uzatılabilmesini veya
masalın bütünlüğünü bozmadan kısaltılabilmesini sağlayan unsurlar da
göz önüne serilmektedir. Ayrıca bu çalışma aracılığıyla araştırmacı
tarafından derlenmiş olan “Bilmem” masalının da diğer dört masalın bir
çeşitlemesi olarak literatüre kazandırılması amaçlanmaktadır.
In folklore studies, instead of research on determining the "ur-form",
studies on the spread and change processes of tales have gained
momentum. Studies on this subject are important in terms of showing how
tales diversify in the transmission process after they are separated from
their sources. In this study, which deals with a diversification process, an
examination is made on the transformation of the action of searching for
lion's milk, which corresponds to the motif of "fulfilling a difficult task",
which is an important test in fairy tales, in five different fairy tales. Starting
from this point, the change of motifs in tales, the motifs that seem to be
dysfunctional in one fairy tale gaining a function or losing their function in
another tale are examined through example fairy tales. Thus, the elements
that enable the fairy tale to be extended in the transmission process or to
be shortened without disrupting the integrity of the tale are also revealed.
In addition, it is aimed to introduce the tale "Bilmem", compiled by the
researcher through this study, to the literature as a variation of the other
four tales.
