Mehmet Vâsıf Bey’in Hendese-i Halliyye-i Musattaha ve Kutû‘-i Mahrûtiye Adlı Eseri

Abstract

Bu makalede Mehmet Vâsıf ve onun koni kesitleri ile ilgili bir analitik geometri kitabı olan Hendese-i Halliyye-i Musattaha ve Kutû‘-i Mahrûtiye eseri incelenmiştir. Bu eser alanında yazılan ilk kitaplardan olduğu için matematik ve matematik eğitimi tarihimiz açısından büyük önem teşkil etmektedir. Mehmet Vâsıf 1901-1908 yılları arasında Mekteb-i Bahriyye’de matematik öğretmenliği yapmış, Tüccar Kaptan Mektebi Umûmî’de de coğrafya derslerine girmiş ve çeşitli alanlarda birçok eseri tercüme ve derleme yaparak dilimize kazandırmıştır. Bu çalışmada Mehmet Vâsıf’ın hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmekte ve Hendese-i Halliyye-i Musattaha ve Kutû‘-i Mahrûtiye eseri tanıtılmaktadır. Bu makale dahilinde eserin içindekiler tablosu ve mukaddimesinin transliterasyonuna yer verilmiştir. Mehmet Vâsıf bu eseri derlemek için hangi eserlerinden ne ölçüde faydalandığı hakkında ayrıntılı bir bilgi vermemiştir. Bu çalışma dahilinde Mehmet Vâsıf’ın kaynaklarının izi sürülmüştür.

In this article, Mehmet Vâsıf and his analytical geometry book, Hendese-i Halliyye-Musattaha and Kutû‘-i Mahrûtiye were examined. Since this book is one of the first books written in its field in the Ottoman language, it has great importance for the Turkish history of mathematics and mathematics education. Mehmet Vâsıf taught mathematics at Mekteb-i Bahriyye between 1901-1908, and he taught geography at Tüccar Kaptan Mektebi Umûmî. He compiled many works in various fields and introduced them into the Ottoman language. In this article, information about Mehmet Vâsıf's life and works is given, and his book on analytical geometry and conic sections, Hendese-i Halliyye-i Musattaha and Kutû‘-i Mahrûtiye is introduced. This study's scope includes the transliteration of the table of contents and the book's introduction. Mehmet Vâsıf didn’t provide detailed information about his sources. Within the scope of this study, Mehmet Vâsıf's sources were also traced