Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk Mesnevisinde Nesneler

Abstract

Edebi metinlerde somut nesneler ile bu nesnelerin soyut kavramlarla ilişkilendirilmesi esasına dayandırılarak oluşturulan bazı kullanımlar, şairin hayal dünyasını yansıtması bakımından önem arz etmektedir. Aynı zamanda şairin anlamsal bütünlüğü sağlayabilmesi, bir edebi gücün gerekliliğine ve şairin dili kullanmadaki ustalığına bağlıdır. Alegorik, tasavvufi mesnevisi olan ve klasik Türk şiirinin son büyük temsilcisi olan Şeyh Galip’in şairliğine güç katan hususlardan biri de nesnelerin kullanımıdır. Şeyh Galip’in en önemli eseri olan Hüsn ü Aşk mesnevisi ise nesneler açısından oldukça zengin bir eserdir. Bu çalışmada Şeyh Galip’in Hüsn ü Aşk mesnevisinde yer alan nesneler tespit edilip kullanım amaçları belirlendikten sonra metindeki nesnelerin tasnifi yapılmıştır. Metinde yer alan somut nesneleri; estetik nesneler ve günlük hayatta kullanılan nesneler olarak; soyut nesneleri, mecaz anlamda kullanılan nesneler, teşbih unsuru olarak kullanılan nesneler ve telmih unsuru olarak kullanılan nesneler şeklinde tasnif edilerek beyitlerde nesnelerin kullanım amacının ne olduğu, şiirin anlamında ve kurgusal yapısında katkılarının neler olduğu ve nesnelerin şiire katkısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda şairler ne istediğini anlatmak için tarihten ve dinler tarihinden de faydalanırlar. Şeyh Galip’in gözünde bazı soyut kavramlar, somut kavramlarla ifade edilerek anlatılanlarla insanların zihinlerinde daha anlaşılır kılınmasını sağlamıştır. Bu çalışmamızda ise Hüsn ü Aşk’ta yer alan nesnelerin kullanım amaçlarının neler olduğu sorusunun cevabı bulunmaya çalışılmıştır.

Some uses in literary texts based on the association of concrete objects with abstract concepts are important in terms of reflecting the poet's imaginary world. Neverttheless, the poet's ability to provide semantic integrity depends on the necessity of a literary power and the mastery in using the language. The use of objects is one of literary devices that give strength to the poetry of Şeyh Galip Sufi Mathnawi and the last great representative of classical Turkish poetry. In this study were classified the objects from the text of Şeyh Galip's Hüsn ü Aşk Mathnawi. In the text used concrete objects , objects used in daily life, classifying abstract as objects used metaphorically, objects used as simile elements, and used as metaphor elements, it has been tried to reveal what the purpose of the objects are in the couplets, their contribution to the meaning and fictional structure of the poem, and the contribution of the objects to the poem. In Şeyh Galip's eyes, some abstract concepts were expressed in concrete concepts and made more understandable in people's mind. It was tried to find the answer to the question of what’s the purposes of use of the objects in Hüsn ü Aşk.