Edebi metinlerde somut nesneler ile bu nesnelerin soyut kavramlarla
ilişkilendirilmesi esasına dayandırılarak oluşturulan bazı kullanımlar, şairin
hayal dünyasını yansıtması bakımından önem arz etmektedir. Aynı
zamanda şairin anlamsal bütünlüğü sağlayabilmesi, bir edebi gücün
gerekliliğine ve şairin dili kullanmadaki ustalığına bağlıdır. Alegorik,
tasavvufi mesnevisi olan ve klasik Türk şiirinin son büyük temsilcisi olan
Şeyh Galip’in şairliğine güç katan hususlardan biri de nesnelerin
kullanımıdır. Şeyh Galip’in en önemli eseri olan Hüsn ü Aşk mesnevisi ise
nesneler açısından oldukça zengin bir eserdir. Bu çalışmada Şeyh Galip’in
Hüsn ü Aşk mesnevisinde yer alan nesneler tespit edilip kullanım amaçları
belirlendikten sonra metindeki nesnelerin tasnifi yapılmıştır. Metinde yer
alan somut nesneleri; estetik nesneler ve günlük hayatta kullanılan
nesneler olarak; soyut nesneleri, mecaz anlamda kullanılan nesneler,
teşbih unsuru olarak kullanılan nesneler ve telmih unsuru olarak
kullanılan nesneler şeklinde tasnif edilerek beyitlerde nesnelerin kullanım
amacının ne olduğu, şiirin anlamında ve kurgusal yapısında katkılarının
neler olduğu ve nesnelerin şiire katkısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu
bağlamda şairler ne istediğini anlatmak için tarihten ve dinler tarihinden
de faydalanırlar. Şeyh Galip’in gözünde bazı soyut kavramlar, somut
kavramlarla ifade edilerek anlatılanlarla insanların zihinlerinde daha
anlaşılır kılınmasını sağlamıştır. Bu çalışmamızda ise Hüsn ü Aşk’ta yer
alan nesnelerin kullanım amaçlarının neler olduğu sorusunun cevabı
bulunmaya çalışılmıştır.
Some uses in literary texts based on the association of concrete objects
with abstract concepts are important in terms of reflecting the poet's
imaginary world. Neverttheless, the poet's ability to provide semantic
integrity depends on the necessity of a literary power and the mastery in
using the language. The use of objects is one of literary devices that give
strength to the poetry of Şeyh Galip Sufi Mathnawi and the last great
representative of classical Turkish poetry. In this study were classified the
objects from the text of Şeyh Galip's Hüsn ü Aşk Mathnawi. In the text
used concrete objects , objects used in daily life, classifying abstract as
objects used metaphorically, objects used as simile elements, and used
as metaphor elements, it has been tried to reveal what the purpose of
the objects are in the couplets, their contribution to the meaning and
fictional structure of the poem, and the contribution of the objects to the
poem. In Şeyh Galip's eyes, some abstract concepts were expressed in
concrete concepts and made more understandable in people's mind. It
was tried to find the answer to the question of what’s the purposes of
use of the objects in Hüsn ü Aşk.
