Arazi ve arsa düzenlemelerinde mahkeme kararlarına dayalı iptal işlemlerinde geri dönüş süreçlerinin analizi: konya ili Meram ilçesi örneği

Abstract

Kentleşme ve nüfus artışıyla birlikte sosyal donatı alanları, konut ihtiyacı ve sürdürülebilir bir çevre için etkili imar planı uygulamaları gereklidir. Arazi ve Arsa Düzenlemesi (AAD), kırsal alanları kentsel alanlara dönüştürerek kamu hizmet alanları ve altyapıyı sağlamak için etkili bir araçtır. Ancak, parsel tahsisi, Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) kesintileri ve arazi sahiplerinin mülkiyet haklarının korunmasında ekonomik, hukuki ve teknik zorluklarla karşılaşılmaktadır. AAD uygulamalarında yapılan hukuki ve teknik hatalar nedeniyle uygulamalar sıkça yargıya taşınmakta ve çoğu zaman iptalle sonuçlanmaktadır. Yargı kararıyla iptal edilen AAD uygulamaları geri dönüş süreçlerini zorunlu kılmakta; ancak, bu süreç için standart bir yasal prosedür olmaması uygulamaları daha karmaşık hale getirmektedir. Bu çalışma, Türkiye’de AAD uygulamalarındaki iptal nedenlerini ve geri dönüş süreçlerine etkilerini inceleyerek bu süreçlere ilişkin belirsizlikleri gidermeyi amaçlamaktadır. Üç örnek düzenleme sahasında gerçekleşen geri dönüş süreçlerinin analiziyle müstakil yerine hisseli parsel verilmesi, sınır hataları ve DOP kesintisi gibi sorunlar belirlenmiştir. İptal kararlarının azaltılmasına yönelik doğrudan tebliğat, çift yönlü iletişim, bedele dönüştürme ve uzman desteğini içeren alternatif çözüm önerileri sunulmuştur.

VWith the rapid urbanization and population growth, effective zoning implementation is essential to meet the demand for social facilities, housing, and a sustainable environment. Land Readjustment (LR) serves as an effective tool for transforming rural areas into urban spaces by providing public service areas and infrastructure. However, economic, legal, and technical challenges arise in the allocation of parcels, deduction of, Development Readjustment Share (DRS), and protection of property rights. Legal and technical errors in LR implementations often lead to litigation, resulting in frequent cancellations. Cancellations mandated by court decisions necessitate a reversal process, yet the absence of a standardized legal procedure for this process complicates implementation. This study examines the grounds cancellations in LR processes in Turkey and their impact on reversal procedures, aiming to reduce uncertainties in these processes. By analyzing the reversal processes in three case study areas, problems such as granting shared parcels instead of individual ones, design boundary errors, and DRS deductions were identified. Alternative solutions such as direct notification, two-way communication, conversion to monetary value, and expert support have been offered to reduce cancellation decisions.