Avrupa bölgesindeki ülkelerin APLOCO yöntemiyle bulaşıcı olmayan hastalıkların risk faktörlerine göre karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Çalışmanın amacı, DSÖ Avrupa Bölgesi'ndeki ülkeleri bulaşıcı olmayan hastalıkların temel risk faktörlerine göre karşılaştırmaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmanın hedef popülasyonunu Avrupa Bölgesi’ndeki 37 ülke oluşturmaktadır. Karar kriteri olarak kullanılan temel risk faktörlerinin ağırlıkları Shannon Entropi ve NMD objektif ağırlıklandırma yöntemleri ile belirlenmiştir. Ülkeleri karar kriterlerine göre değerlendirmek için ÇKKV yöntemlerinden biri olan APLOCO kullanılmıştır. Bulgular: NMD tabanlı APLOCO ve Shannon Entropi tabanlı APLOCO yöntemlerinden elde edilen puan sıralamaları arasında anlamlı ve çok güçlü pozitif monoton bir ilişki vardır. NMD tabanlı APLOCO ve Shannon Entropi tabanlı APLOCO yöntemlerine göre Avrupa Bölgesi'nde ortalamanın üzerinde puana sahip ülke sayısı 14, ortalamanın altında puana sahip ülke sayısı ise 23'tür. Sonuç: Bulaşıcı olmayan hastalık risk faktörlerinin prevelansı, ortalamanın altındaki Avrupa Bölgesi ülkelerinde daha yüksektir. Bulaşıcı olmayan hastalık risk faktörlerinin yüksek prevalansı, bu bölgedeki bulaşıcı olmayan hastalıkların prevalansını artırabilir.

Aim: The aim of the study was to compare countries in the WHO European Region according to key risk factors of NCDs. Materials and Methods: Target population of study consists of 37 European Region countries. Weights of key risk factors were determined by Shannon Entropy and NMV weighting methods. APLOCO, one of the MCDM methods, was used to evaluate countries according to decision criteria. Results: There is a significant and very strong positive monotonic relationship between score rankings obtained from NMV-based APLOCO and Shannon Entropy-based APLOCO methods. According to both the NMV-based and Shannon Entropy-based APLOCO methods, 14 European countries have above-average while 23 have below-average scores. Conclusion: NCD risk factors are more prevalent in countries of the European Region with below-average NCD prevalence. NCDs may increase in countries of this region due to high risk factor prevalence.