Fıkralar gündelik hayatımızda bazen gülmek, bazen karşımızdakini
düşündürmek, bazen de eleştirmek için başvurduğumuz sözlü kültür
geleneğimizin bir ürünüdür. Türkiye’de fıkra denince akla ilk gelen kişi
Nasrettin Hoca’dır. Halk tarafından çok sevilen Hoca, Türk kültürünün
ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Milletler Hoca’yı benimsemiş ve
kendilerine mal etmişlerdir. Uygurlar arasında da bulunan Afanti isimli
karakter Hoca’ya benzerliği nedeniyle dikkat çekmiştir. Afanti halkın
çıkarlarını koruyan, feodal yönetici sınıfa karşı çıkan, emekçi halkı
savunan bir karakter olarak halk tarafından sevilmiştir. 1950’lerden sonra
Çin’e gelen Afanti, Çin halkı tarafından kabul görmüş ve zamanla fıkraları
ülke sınırlarını aşmıştır. Bu çalışmanın amacı Uygur karakteri Afanti'nin
Nasrettin Hoca olup olmadığını ortaya koymaktır. Nasrettin Hoca'nın
ününün kıtaları aşarak diğer milletlerde kendine yer bulması bu
çalışmanın önemini göstermektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden
içerik analizinin kullanıldığı bu çalışmada elde edilen bilgiler sonucunda
Afanti ve Nasrettin Hoca’nın benzer karakterler olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.
Jokes are a product of our oral cultural tradition, which we sometimes
turn to in our daily lives to laugh, sometimes to make others think, and
sometimes to criticize. When it comes to jokes in Turkey, the first person
that comes to mind is Nasreddin Hodja. Hodja, greatly beloved by the
people, has become an integral part of Turkish culture. Nations have
embraced Hodja and attributed him to themselves. The character named
Afanti, also found among the Uyghurs, has drawn attention due to its
similarity to Hodja. Afanti, similar to Hodja, has been loved by the people
as a character who protects the interests of the public, opposes the
feudal ruling class, and advocates for the working class. Afanti, who came
to China after the 1950s, was accepted by the Chinese people and over
time, his jokes transcended national borders. The purpose of this study is
to determine whether the Uyghur character Afanti is Nasreddin Hodja.
The fact that Nasreddin Hodja's fame has transcended continents and
found a place in other nations demonstrates the importance of this
study. Through the use of content analysis, a qualitative research
method, it is concluded in this study that both characters have similar
characteristics.
