Etnografik bir saha araştırmasının izinde türkiye’de şaman müziğinin kullanımları: tarih ve günümüz

Abstract

Geleneksel müzik türleri küreselleşme, dijitalleşme, teknolojik gelişmeler gibi pek çok unsurla birlikte dünyada fark edilmiş ve farklı geleneklere, kültürlere daha fazla ilgi uyandırmıştır. Yeniden keşfedilen geleneksel müzik türlerinin farklı öğeleri alternatif müzik camiasında yeni bir akım olarak kullanılarak popülerlik kazanmış ve geniş kitlelere ulaşmıştır. Şaman müziği, şamanik müzik, Orta Asya müziği, Tuva müziği, gırtlak müziği gibi pek çok adlandırması bulunan ve dünyada birçok örneğine rastlanan bu müzik türünün meraklısı olan herkes tarafından denendiği ya da var olan müzikal yapılarına entegre ederek yeni oluşumlarla sunduğu birden çok ekol karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada öncelikle post- modern çağda şaman müziği pratiklerinin canlanması; küresel anlamda ilgi ve meraka yol açması; popülerleşmesi anlaşılmaya çalışılmıştır. Henüz sayıları az olsa da akademik çalışmaların bu tarihçe ile ilgili aktardığı bilgilerin yanı sıra Türkiye’de Neo-Şamanizm akımı çerçevesinde çeşitli uygulamalar gerçekleştiren kişilerle yapılan görüşme verileri ışığında Türkiye’de “şaman müziği”nin ne zaman, nasıl canlanmaya başladığı ve ne şekilde tezahür ettiği ele alınacaktır. Bu açıdan çalışma, saha görüşmeleri yapılan kaynak kişilerin ağzından Türkiye’de şaman müziği tarihinin ve uygulamaya yönelik olarak nasıl ilgi toplamaya başladığının hikâyesidir.

Traditional music genres have gained more attention to different traditions and cultures around the world due to globalization, digitalization, and technological advancements. The alternative music scene has popularized different elements of rediscovered traditional music genres, reaching wider audiences. There are multiple schools of thought for those interested in this type of music, which has many names such as shamanic music, Central Asian music, Tuvan music, and throat singing, and is found in many examples around the world. This study aims to understand the revival of shamanic music practices in the post modern era, its global interest and popularity. The focus will be on the history of shamanic music, as well as the emergence and manifestation of Shamanic Music in Turkey, based on interviews with individuals who practice it within the neo-Shamanism movement. The study will explore when and how Shamanic Music began to revive in Turkey and how it has manifested. From this perspective, the study tells the story of the history of shamanic music in Turkey and how it began to attract attention, as recounted by the individuals who were interviewed during fieldwork.