Tarih, insanlığın ortak bilincidir. Tarihin bir alt disiplini olan Eğitim Tarihi
ise toplumların en eski tarihlerden günümüze kadar eğitim ve öğretimle
ilgili ürettiği, geliştirdiği ve benimsediği düşünceleriyle, oluşturduğu
kurum, program ve uygulamalarıyla nasıl bir insan tipi yetiştirilmeye
çalışıldığını problem edinmiştir. Bu makalede eğitim tarihinin problem
alanı ve araştırma sınırları içerinde Türk-İslam Tarihi’nin eğitim
kurumlarından biri olan medreselerle birlikte kavram olarak eğitim ve
ideoloji kavramları incelenmekte ve medrese ile ideoloji arasındaki ilişki
değerlendirilmektedir. Kaynak taranma metodunun uygulandığı bu
çalışmada, ideolojinin popüler olan olumsuz tanım ve kullanımından
ziyade kavramın olumlu olan üç tanım ve kullanımı söz konusu ilişkinin
analizinde ele alınmaktadır. Bu makalenin önemi, medrese-ideoloji
ilişkisini ideolojinin olumlu yönleri etrafında değerlendiren bir çalışma
olmasıdır. Bu çalışmanın söz konusu ilişkiyle Eğitim Tarihi’nin
problematiğine yeni, güncel ve farklı bir bakış açısı sunacağına inanıyoruz.
History is the common consciousness of humanity. History of Education,
which is a sub-discipline of History, has taken the problem of what kind
of a human type is tried to be raised with the ideas that societies have
produced, developed and adopted about education and training from the
earliest dates to the present day, with the institutions, programs and
practices they have created. This article examines the concepts of
education and ideology as concepts together with madrasas, one of the
educational institutions of Turkish-Islamic History within the problem
area and research boundaries of the history of education, and evaluates
the relationship between madrasah and ideology. In this study, in which
the literature review method is applied, three positive definitions and
uses of the concept are considered in the analysis of the relationship in
question, rather than the popular negative definition and use of ideology.
The importance of this article is that it is a study that evaluates the
madrasa-ideology relationship around the positive aspects of ideology.
We believe that this study will offer a new, up-to-date and different
perspective to the problematics of the History of Education through this
relationship.
