Türkiye’nin siyasi hayatında necmettin cevheri’nin yeri ve önemi (1951-2002)

Abstract

Türkiye’nin siyasi hayatında, döneminde etkili olmasına rağmen hakkında çok az sayıda akademik çalışma yapılmış kişilerden biri de Necmettin Cevheri’dir. Bu, esasen akademik camiamızın eksikliklerindendir. Bu çalışmanın amacı da gelecek nesillere Necmettin Cevheri’nin tanıtılmasıdır. Necmettin Cevheri’nin 1951 yılında Demokrat Parti’yle başlayan siyasi hayatı, yine aynı düşünce ve kadrolara sahip olan Adalet Partisi’yle devam etmiş ve Doğru Yol Partisi’yle (DYP) 2002 yılında, kendi isteğiyle bitmiştir. Cevheri, 51 yıllık siyasi hayatında Türkiye’nin hararetli dönemlerinde il başkanlığından başlayarak Parti’nin tüm kademelerinde görev yaptığı gibi hükümette bakanlık, başbakan yardımcılığı ve Başbakan vekilliği görevlerinde bulunmuştur. Necmettin Cevheri ismi başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde olmak üzere Bölge’nin/Parti’nin ağabeyi, Parti’nin ağır topu ve Demirel’in sağ kolu olarak ve GAP ile özdeşleşen 51 yıllık siyasi hayatında ismi ve soy ismi gibi siyasette ve toplumda saygıyla bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı siyasi hayatımızda karanlıkta kalan önemli siyasi noktaları, bugünkü siyasi aktörlerin ve olayların üzerinde, Necmettin Cevheri’nin yeri ve önemini açıklamaktır. Bunun için bizzat Cevheri’yle yazılı, sözlü ve döneminin önemli siyasi kişileriyle görüşmeler yapılmıştır.

Although he was influential in Turkey's political life during his time, Necmettin Cevheri is one of the rare people about whom very few academic studies have been conducted. The aim of this study is to introduce Necmettin Cevheri tofuture generations. Necmettin Cevheri's political life, which started with the Democrat Party in 1951, continued with the Justice Party, which also had the same ideas and cadres, and ended with the True Path Party (DYP)in 2002 of his own accord. In his 51-year political life, Cevheri served at alllevels of the Party, starting from the provincial presidency during the hectic periods of Turkey, as well as serving as a minister, deputy primeminister and deputy prime minister in the government. The aim of this study is to explain the important political points in our political life, the effects of Necmettin Cevheri on today's political actors and events. For this purpose, written and oral statements written by Cevheri himself and interviews with important political figures of the period were conducted.