AHP yöntemi ile konut sayaçlarında hataya sebep olan faktörlerin önem sıralarının belirlenmesi

Abstract

İçme suyu dağıtım sistemlerinde abone sayaçlarından kaynaklanan su kayıp hacminin azaltılması için sayaçların analiz edilmesi ve arızaya sebep olan faktörlerin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, konutlarda kullanılan yasal abonelere ait sayaçlarda meydana gelen hataya sebep olan faktörlerin önem derecesinin belirlenmesi için çoklu ölçütlü karar verme yaklaşımı olarak ifade edilen Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) yöntemi uygulanmıştır. Bunun için literatürde yapılan farklı çalışmalar incelenmiş ve sayaç hatası üzerinde etkili olabileceği düşünülen toplamda 11 faktör belirlenmiştir. Belirlen bu faktörlerin sayaç hatası üzerindeki etkisi için, akademisyen, Su ve Kanal İdaresi ve Belediye Yöneticisi/Çalışanı olmak üzere toplam 88 kişinin görüşleri alınmış ve 1’den 10’a kadar puan verilmesi istenmiştir. Uzman görüşleri esas alınarak, ikili karşılaştırma puanlandırmaları ve matrisleri oluşturulmuştur. Bu puanlandırmalar kullanılarak AHP yöntemi ile her bir faktör içi ağırlık katsayısı hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalara göre, “Sayaç bağlantılarındaki hatalar” faktörü 0.129 değeri en yüksek ağırlık katsayısına sahip olurken en düşük değer 0.038 ile “Su kalitesi” faktörü için hesaplanmıştır. Ayrıca, elde edilen sonuçlara, “Şebeke basıncı”, “Sayaç yaşı” ve “Sayaç sınıfı” faktörlerinin 0.114 ile benzer ağırlığa sahip oldukları görülmüştür. Bu sonuçlara göre sayaç hataları üzerinde işçilik kalitesinin oldukça önemli olduğu söylenebilir. Sonuç olarak bu çalışmadan elde edilen çıktıların özellikle sayaç yönetiminde Su ve Kanal İdareleri için referans teşkil edeceği düşünülmektedir.

In water distribution systems, it is very important to analyze the customer water meters and determine the factors causing the failures to reduce the water loss volume occurred by the meters inaccuracies. In this study, the Analytical Hierarchy Process (AHP) method, which is expressed as a multi-criteria decision-making approach, was applied to determine the importance ranking of the factors causing the inaccuracies in the meters belonging to the legal subscriptions used in the houses. For this, different studies in the literature were reviewed and a total of 11 factors considered to be effective on the water meter errors were determined. To understand the effect of these factors on the water meters, it is received opinion from 88 persons, who are academicians, the Water and Sewerage Administration and the Municipality Manager / Employee, and asked them to score from 1 to 10. Based on expert opinions, pairwise comparison scores and matrices were created. Each factor weight coefficient was calculated by the AHP method using these scorings. According to the calculations, the "Meter connection errors" factor has the highest weight coefficient of 0.129, while the lowest value is calculated for the "water quality" factor of 0.038. In addition, it was observed that the "network operational pressure", "meter age" and "meter class" factors had similar weight to the results obtained with 0.114. According to these results, it can be said that workmanship quality is very important on meter errors. As a result, the outputs obtained from this study are considered to be a reference for Water and Sewerage Administrations, especially in meter management.