Anlam, kelimenin anlattığı ve çağrıştırdığı düşünce sistemidir. Her
sözcüğün anlamı yer aldığı cümlenin bağlamına göre şekillenir. Dolayısıyla
sözcükler bu doğrultuda anlamlandırılır. Herhangi bir edebî tür içerisinde
yer alan dile ait unsurlar anlam açısından değerlendirildiğinde bir
sözcüğün birden fazla anlama geldiği görülebilir. Bu farklılık, sözcüğün
diğer sözcüklerle birlikte kullanımıyla birlikte ortaya çıkan anlam
çeşitliliklerini vurgular. Türk toplumunun kültür ve medeniyet fikriyatını
sürekli araştıran ve inceleyen Ziya Gökalp, bir düşünce insanıdır. Onun
merkeziyetçi ve ulusçu düşünce yapısını eserlerinde görmek mümkündür.
Buna ek olarak Gökalp’in Türkçe konusundaki hassasiyetini de göz ardı
etmemek gerekir. O, dile oldukça önem vermiş yabancı kökenli sözcüklerin
Türkçe karşılığını bulmuştur. Kültürün yapıcı unsuru olarak millî köklerin
varlığını görmüş, onu korumuştur. Çalışmada Ziya Gökalp’in şiirleri
taranmış ve millî değerleri içeren sözcükler tespit edilmiştir. İncelenen
sözcükler şiirdeki bağlama göre açıklanmış, anlam bakımından
değerlendirilmiştir. Tespit edilen sözcükler hususunda gerekli açıklamalar
yapılmış ve sonuç bölümünde ulaşılan çıkarımlar sunulmuştur.
Meaning is the thought system that the world tells and evokes. The
meaning of each word is shaped according to the context of the sentence.
Therefore words are interpreted accordingly. When the elements of
language in any literary genre are evaluated in terms of meaning, it can
be seen that a word has more than one meaning. This difference
emphasizes the diversity of meanings that arise with the use of the word
with other words. Ziya Gökalp who constantly researches and examines
the culture and civilization idea of Turkish society is a thinker. It is possible
to see his centralist and nationalist mentality in his works. In addition
Gökalp’s sensitivity to Turkish should not be overlooked. He gave great
importance to language and found the Turkish equivalent of words of
foreign origin. He saw the existence of national roots as the constructive
element of culture and protected them. In the study Ziya Gökalp’s poems
were scanned and the words containing national values were determined.
The words examined were explained according to the context in the poem
and evaluated in terms of meaning. Necessary explanations were made
about the identified words and the conclusions reached were presented in
the conclusion section.
