ZİYA GÖKALP’İN ŞİİRLERİNDE MİLLÎ DEĞERLERİ İÇEREN SÖZCÜKLERİN ANLAM BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Abstract

Anlam, kelimenin anlattığı ve çağrıştırdığı düşünce sistemidir. Her sözcüğün anlamı yer aldığı cümlenin bağlamına göre şekillenir. Dolayısıyla sözcükler bu doğrultuda anlamlandırılır. Herhangi bir edebî tür içerisinde yer alan dile ait unsurlar anlam açısından değerlendirildiğinde bir sözcüğün birden fazla anlama geldiği görülebilir. Bu farklılık, sözcüğün diğer sözcüklerle birlikte kullanımıyla birlikte ortaya çıkan anlam çeşitliliklerini vurgular. Türk toplumunun kültür ve medeniyet fikriyatını sürekli araştıran ve inceleyen Ziya Gökalp, bir düşünce insanıdır. Onun merkeziyetçi ve ulusçu düşünce yapısını eserlerinde görmek mümkündür. Buna ek olarak Gökalp’in Türkçe konusundaki hassasiyetini de göz ardı etmemek gerekir. O, dile oldukça önem vermiş yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılığını bulmuştur. Kültürün yapıcı unsuru olarak millî köklerin varlığını görmüş, onu korumuştur. Çalışmada Ziya Gökalp’in şiirleri taranmış ve millî değerleri içeren sözcükler tespit edilmiştir. İncelenen sözcükler şiirdeki bağlama göre açıklanmış, anlam bakımından değerlendirilmiştir. Tespit edilen sözcükler hususunda gerekli açıklamalar yapılmış ve sonuç bölümünde ulaşılan çıkarımlar sunulmuştur.

Meaning is the thought system that the world tells and evokes. The meaning of each word is shaped according to the context of the sentence. Therefore words are interpreted accordingly. When the elements of language in any literary genre are evaluated in terms of meaning, it can be seen that a word has more than one meaning. This difference emphasizes the diversity of meanings that arise with the use of the word with other words. Ziya Gökalp who constantly researches and examines the culture and civilization idea of Turkish society is a thinker. It is possible to see his centralist and nationalist mentality in his works. In addition Gökalp’s sensitivity to Turkish should not be overlooked. He gave great importance to language and found the Turkish equivalent of words of foreign origin. He saw the existence of national roots as the constructive element of culture and protected them. In the study Ziya Gökalp’s poems were scanned and the words containing national values were determined. The words examined were explained according to the context in the poem and evaluated in terms of meaning. Necessary explanations were made about the identified words and the conclusions reached were presented in the conclusion section.