Farklı bitki sıklıklarının pamuğun (gossypium hirsutumlL.) meyvelenme bölgelerindeki verim dağılışı ve lif kalite özelliklerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, farklı bitki sıklıklarının pamuğun (Gossypium hirsutum L.) meyvelenme bölgelerindeki kozaların verim dağılışı ve lif kalite özelliklerine etkisi belirlemek amacıyla Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma alanında yürütülmüştür. Stoneville-453 pamuk çeşidi bitki materyali olarak kullanılmıştır. Denemeler, 2006 ve 2007 yıllarında normal ekim zamanında (15 Mayıs), tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Bitki Sıklığı (BS) BS1: 70x5 cm, BS2: 70x20 cm, BS3: 35x5 cm olacak şekilde dizayn edilmiştir. Hasat döneminde her parselden alınan bitkilerin meyve dalları 3 bölgeye ayrılarak incelenmiştir (B1:1-5 meyve dalı, B2: 6-10 meyve dalı, B3:11 ve üzeri meyve dalı). Araştırma sonucunda; her iki yılda da bölgelere göre en yüksek kütlü pamuk verimi ve lif verimi B2 meyvelenme bölgesi ve BS3*B2 interaksiyonundan, en yüksek koza kütlü pamuk ağırlığı B2 meyvelenme bölgesinden, en yüksek çırçır randımanı BS2 bitki sıklığından, en yüksek lif mukavemeti BS1 sıklığından ve BS3*B1 interaksiyonundan, en ince lifler ise BS3 bitki sıklığından elde edilmiştir. Bitki sıklığı ve bitki sıklığı*bölge interaksiyonlarının koza ağırlığı ve koza kütlü pamuk ağırlığına; bölgelerin ise çırçır randımanına herhangi bir etkisi bulunamamıştır. Bölgelere göre lif mukavemeti ve lif uzunluğu değerleri yıllara göre farklılık göstermiştir. Yapılacak olan ıslah çalışmalarında kütlü pamuk ve lif verimi bakımından bitkinin orta kısımlarındaki (6-10. meyve dalları) kozaların seçilip üzerinde çalışılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

This study was conducted to determine the effect of different plant densities on yield distribution and fiber quality characteristics of bolls in the fruiting positions of cotton (Gossypium hirsutum L.) at the trial site of Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Harran University. Stoneville-453 cotton cultivar was used as plant material. Experiments were established in randomized complete block design at normal planting time (May 15) in 2006 and 2007 years. Plant Densities (PD) was designed as PD1: 70x5 cm, PD2: 70x20 cm, PD3: 35x5 cm. During the harvest period, the sympodial branches of the plants taken from each plot were divided into 3 position (FP1: 1-5 branches, FP2: 6-10 branches, FP3: 11 and above branches). As a result of the research; the highest seed cotton yield and lint yield of the region in both years from the P2 position and PD3*FP2 interaction, the highest boll seed cotton weight from the B2 region, the highest ginning outturn from the PD2 plant density, the highest fiber strength PD1 density and PD3*FP1 interaction and the fiber fineness were obtained from PD3 plant density. Plant densities and plant densities*position interaction had no effect on boll weight and boll seed cotton weight. Fiber strength and fiber length values differed according to fruiting positions. In the breeding studies, it was concluded that the bolls in the middle parts of the plant (6-10th sympodial branches) should be selected and studied on in terms of seed cotton yield and lint yield.