Bu makalenin amacı, Türk düşünce hayatında önemli bir isim olan
Mehmet Âkif Ersoy’un muhafazakârlığa ilişkin görüşlerini tahlil etmektir.
Muhafazakâr düşünce, dine, tarihsel birikime, geleneğe, değişim
konusuna ve toplumsal değerlerin devam edilmesi gerektiğine ilişkin
yaklaşımlarıyla ön plana çıkan bir düşünce sistemidir. Mehmet Âkif Ersoy
da, bu düşünce sisteminden hareketle, bir toplumun kendi tarihine
kaynaklık eden değerleri muhafaza ederek, değişim sürecine girmesi
gerektiğine inanmıştır. Bu nedenle, yaşadığı dönemin sorunlarını ele
alırken, toplumsal değerlerin muhafaza edilmesini önemsemiştir.
Böylelikle, modernleşmeye ve değişime bağlı olarak bir toplum analizi
yapmış ve bu doğrultuda ortaya çıkan taklit, tarihsel umursamazlık,
milliyetçilik, aydın halk çatışması, atalet, bid’at ve hurafe gibi konular
hakkında değerlendirmeler yapmıştır. Mehmet Âkif Ersoy, bu
değerlendirmelerinde toplumun geçmişinde var olan değerleri yeniden
ortaya çıkarma çabasında olmuştur. Bu makalede, Mehmet Âkif Ersoy’un
muhafazakârlık konusundaki fikirleri, Safahat adlı eseri, tefsir yazıları,
mektupları ve halkı aydınlatmak için vermiş olduğu vaazlardan hareketle
analiz edilmiştir.
The aim of this article is to analyze the views of Mehmet Âkif Ersoy, who
is an important name in Turkish intellectual life, on conservatism.
Conservative thought is a system of thought that comes to the fore with
its approaches to religion, historical accumulation, tradition, the subject
of change and the need to continue social values. Based on this system of
thought, Mehmet Âkif Ersoy believed that a society should enter the
process of change by preserving the values that are the source of its own
history. Therefore, while dealing with the problems of the period in which
he lived, he cared about preserving social values. Thus, he made a society
analysis depending on modernization and change and made evaluations
about issues such as imitation, historical indifference, nationalism,
intellectual people’s conflict, inertia, bid’ah and superstition. In these
evaluations, Mehmet Âkif Ersoy has tired to reveal the values that existed
in the past of the society. In this article, Mehmet Âkif Ersoy’s ideas on
conservatism are analyzed based on his work called Safahat, his tafsir
writings, letters and his sermons to enlighten the public.
