Kommagene krallığı’ndaki diplomatik evliliklerin hellenistik kültür yayılımına etkileri

Abstract

Antik dönemde, Kommagene olarak sınırlandırılan bölge, Geç Hitit döneminde Kummuh Krallığı olarak adlandırılmaktaydı. Kummuh Krallığı, MÖ 711 yılında Asur hâkimiyeti alanına girmiştir. Asur egemenliği sonrasında önce Persler, devamında Hellenistik kültür bölgeye hâkim olmuştur. Hellenistik dönem krallığı olan Kommagene MÖ 163/162 yılından sonra bağımsızlığını kazanmıştır. Zamanla siyasi ve askeri açıdan yayılan Kommagene dönemin büyük krallıkları ile müttefiklikler oluşturarak varlığını güçlendirmeye çalışmıştır. Özellikle Kral I. Mithridates Kallinikos’un, Seleukos Krallığı ile kurmuş olduğu evlilik bağıyla Kommagene krallığı Anadolu’nun güneydoğusunda siyasi gücünü arttırmıştır. Kommagene Kralı I. Antiokhos Theos’un faaliyetleri de Hellenistik kültürün geniş halk kitleleri tarafından kabulünü hızlandırmıştır. Roma ve Parth krallıklarının bölge üzerinde egemen olmasıyla birlikte, Kommagene Krallığı, iki büyük güç arasında siyasi denge kurabilmek için kraliyet aileleri arasında evlilik bağları kurmaya çalışmıştır. Bu çalışmada Kommagene Krallığı’nın Hellenistik kültüre geçiş sürecinde diplomatik evliliklerin etkisi antik ve modern literatür üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır.

The region, which was limited as Commagene in ancient times, was called Kummuh Kingdom in the Late Hittite period. The Kummuh Kingdom, came under the Assyrian domination In 711 BC. After the Assyrian domination, first the Persians and then the Hellenistic culture dominated the region. The Hellenistic Kingdom of Commagene, gained its independence after 163/162 BC. Commagene, which politically and militarily expanded its territory over time, tried to strengthen its existence by forming alliances with the great kingdoms of the period. Especially with the marriage bond that King Mithridates Kallinikos established with the Seleucid Kingdom, the Kingdom of Commagene increased its political power in the southeast of Anatolia. The activities of Antiochus I Theos, King of Commagene, also accelerated the acceptance of Hellenistic culture by large masses of people. With the dominance of the Roman and Parthian kingdoms over the region, the Kingdom of Commagene tried to establish marriage ties between the royal families in order to establish a political balance between the two great powers. In this study, the effect of diplomatic marriages in the transition process of the Kingdom of Commagene to Hellenistic culture was tried to be explained through ancient and modern literature.