Öznel yaş, bireylerin kendilerini ne ölçüde genç ya da yaşlı hissettikleri
temeline dayanan ve yaşlanma sürecini keşfetme fırsatı sunan bir kavram
olarak tanımlanmış ve son yıllarda özellikle gelişim psikolojisi alan
yazınında ciddi anlamda ilgi görmüştür. Araştırmacılar, bireylerin
kendilerini kaç yaşında hissettikleri ve yaşlanma sürecinin neresinde
oldukları hakkındaki kişisel değerlendirmelerinin hem bireysel hem de
toplumsal faktörlerden etkilendiğini ve bu bakımdan öznel yaşın karmaşık
bir yapıya sahip olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, güncel araştırma
bulguları bireyin kendisini kronolojik yaşından daha genç hissetmesinin
daha iyi fiziksel ve bilişsel sağlık, daha yüksek yaşam doyumu, daha az
bilişsel gerilemeler, daha düşük morbidite ve daha uzun ömür gibi bir dizi
olumlu gelişimsel sonuçlar ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu
derlemenin amacı, öznel yaş kavramının tanımı ve tarihi ile ilgili kısa bir
bilgi verdikten sonra öznel yaşla ilişkili kavramları ele almak ve öznel yaşın
yaşam boyu nasıl bir örüntü izlediğini ortaya koymaktır. İzleyen
bölümlerde ise öznel yaşı yordayan ve öznel yaş tarafından yordanan
değişkenlerle ilgili güncel araştırma bulguları sunularak öznel yaşın
ölçümü ile ilgili yöntemsel sorunlara değinilmiştir.
Subjective age has been defined as a concept based on the extent to
which individuals feel young or old and offers the opportunity to explore
the aging process and has received dramatic attention in the
developmental psychology literature in recent years. Researchers have
stated that individuals' personal evaluations of how old they feel and
where they are in the aging process are affected by both individual and
social factors, and in this respect, subjective age has a complex structure.
In addition, current research findings show that feeling younger than
one's chronological age is associated with a number of positive
developmental outcomes such as better physical and cognitive health,
higher life satisfaction, less cognitive decline, lower morbidity, and longer
survival. The purpose of this review, after giving a brief information about
the definition and history of the concept of subjective age, is to deal with
the concepts related to subjective age and to reveal what kind of a
pattern subjective age follows throughout lifespan. In the following
sections, current research findings on variables that predict and are
predicted by subjective age are presented, and methodological problems
related to the measurement of subjective age are addressed.
