Sebk-i Hindî, klâsik Türk şiirinde şairlerin ruh dünyasında harmanladığı
ince hayaller, keşfedilmemiş manalar ve alışılmamış bağdaştırmalar
ortaya koyma hususunda özel çaba sarf etmelerini sağlamış ve şiir
dünyamıza yeni başlıklar, imgeler ve ifade zenginliği getirmiştir. Bu ekolün
merkezinde anlamın ön planda olması neticesinde klâsik Türk
edebiyatındaki temsilcileri de şiirde ‘anlam'ı öncelemişlerdir. Şiirde zihnin
orijinal mana ve hayaller bulmaya zorlanması neticesinde şairler, tabiat
ve hadiselere farklı açılardan bakmaya çalışmışlar, taze mazmunlar
ortaya koymayı ve henüz söylenmemiş manalar keşfetmeyi, başlıca uğraş
alanı olarak görmüşlerdir.
Klâsik Türk şiirinde dil ve içerik bakımından önemli değişimlerden biri 17.
yüzyılda kendini hissettirmeye başlayan Sebk-i Hindî etkisiyle gerçekleşir.
Bu ekol her ne kadar lafzı geri plana atıp anlamı ön plana çıkarmışsa da
daha önce hiçbir şairde örneği olmayan yapılarla da sonraki dönemler için
derin bir iz bırakmıştır. Çalışmamıza konu olan “ayak” kelimesinin içinde
geçtiği örnekler de (alışılmamış bağdaştırmalar) söz konusu yapılar
arasındadır. Alışılmamış bağdaştırmaların yanı sıra “ayak” kelimesinin,
kullanıldığı deyimlerde üstlendiği anlam veya anlam katmanlarını gözler
önüne sermeye çalıştık. Sebk-i Hindî şairlerinin “ayak” kelimesine
yükledikleri anlam veya anlam katmanları kendi çağdaşları veya selefleri
tarafından kullanılmış örnekleri, taradığımız divânlar aracılığıyla tespit edilmiş ve böylece Sebk-i Hindî mensubu şairlerimizin gelenekten ne
derece etkilendikleri veya ne derece özgün oldukları örnekler üzerinden
gösterilmeye çalışılmıştır.
Indian style has enabled poets to make special efforts to reveal subtle
dreams, undiscovered meanings, and unusual reconciliations which poets
blend in the spiritual world in classical Turkish literature; it has brought
new titles, images, and richness of expression to our poetry world. As the
meaning is at the forefront in the center of this school, its representatives
in classical Turkish literature also prioritized "meaning" in poetry with the
influence of this understanding. As a result of the mind being forced to
find original meanings and dreams with the understanding of revealing
unspoken meanings in poetry, poets tried to look at the nature and events
from different angles of view, putting forth fresh verses and discovering
meanings that have not been said yet.
One of the important changes in terms of language and content in
Classical Turkish poetry takes place under the influence of Indian style,
which started to make itself felt in the 17th century. Although this school
put the word to the forefront and put the meaning into the foreground, it
also left a deep trace for the following periods with its structures that
have not been seen in any poet before. Examples (unusual associations) in
which the word "foot", which is the subject of our study, are included are
among the structures in question. In addition to the unusual associations,
we tried to reveal the meaning or layers of meaning that the word "foot"
assumes in the idioms in which it is used. The meanings or layers of
meaning that Indian style poets attributed to the word "foot", the
examples used by their contemporaries or predecessors, were determined
through the divans we scanned, and thus, it was tried to show through
examples how our poets belonging to Indian style were influenced by the
tradition or how original they were.
