Bu araştırmanın temel amacı, ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı ile
uykusuzluk arasındaki ilişkiyi incelemek, ayrıca bu ilişkide bilinçli
farkındalık ve akran etkisine direnmenin yordayıcı rolünün olup
olmadığını belirlemektir. Bu araştırma, bir ilişkisel tarama modeli olarak
yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemi, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında
Konya ili’nin farklı liselerinde öğrenim gören 370 öğrenciden
oluşmaktadır. Yapılan analizlerden elde edilen bulgular incelendiğinde,
ergenlerin akıllı telefon bağımlılıklarının uykusuzluğu pozitif yönde ve
anlamlı düzeyde, akran etkisine direnmenin ise akıllı telefon bağımlılığını
negatif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı bulunmuştur. Son olarak
bilinçli farkındalığın akran etkisine direnmeyi pozitif, akıllı telefon
bağımlılığını ve uykusuzluğu ise negatif yönde ve anlamlı düzeyde
yordadığı bulunmuştur. Bulgular bir bütün olarak değerlendirildiğinde,
ergenlerin bilinçli farkındalığı arttıkça akran etkisine daha fazla
direnebildikleri ve böylece akran etkisine bağlı olarak ortaya çıkabilecek akıllı telefon bağımlısı olma risklerinin de düştüğü görülmektedir.
Nihayetinde, akıllı telefon bağımlılığından kaynaklı olarak ortaya
çıkabilecek uykusuzluk sorunlarının azalmasında bilinçli farkındalığın hem
doğrudan hem de dolaylı rolü, ve akran etkisine direnmenin ise dolaylı
rolü vardır. Elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılarak
araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik öneriler sunulmuştur.
The main purpose of this study is to examine the relationship between
smartphone addiction and insomnia in adolescents and to determine the
predictive role of mindfulness and resistance to peer influence in this
relationship. This study was conducted as a relational survey model. The
sample of the study consisted of 370 students from different high schools
in Konya in the 2022-2023 academic year. According to the findings
obtained from the analysis, smartphone addiction of adolescents
predicted insomnia positively and significantly, whereas resistance to
peer influence predicted smartphone addiction negatively and
significantly. Finally, mindfulness predicted resistance to peer influence
positively and significantly. On the contrary, it predicted smartphone
addiction and insomnia negatively and significantly. Taken as a whole,
the findings suggested that as adolescents' mindfulness increased, they
were able to resist peer influence more and thus their risk of smartphone
addiction due to peer influence decreased. Ultimately, mindfulness had
both direct and indirect role and resistance to peer influence had indirect
role in reducing insomnia problems that might arise due to smartphone
addiction. The findings are discussed within the framework of the
literature and recommendations are presented for researchers and
practitioners.
