Tefsir ilminin önemli meselelerinden olan muhkem ve müteşâbih kavramları Âl-i İmrân 7.
Ayetinde zikredilmektedir. Bu ayet bağlamında ele alındığında muhkem ayetler, Kur’an’ın te
melini oluşturmaktadır. Ayrıca ayetin son bölümünde geçen ikaz müteşâbih ayetler üzerinde
ilerleyecek olan te’vilin yani anlama çalışmasının sınırlandırıldığını göstermektedir. Mü
teşâbihleri yorumlama faaliyetinde bulunanlar bilgisi Allah’a mahsus olan bir şeyi kavramaya
çalışıyor olabilirler. Bu tespit tefsir sahasında önemli ve geniş bir tartışma alanı açmıştır.
Kur’an-ı Kerim’de hangi âyetlerin muhkem, hangilerinin ise müteşâbih olduğu belirtilmemiş
tir. Ayrıca müteşâbih âyetlerin farklı yorumlara açık olması tartışmaların temelini oluştur
muştur. Bu araştırmada İsmail Turan’ın Vücûhu’t-Te’vîl fî Esrâri’t-Tenzîl isimli eserinde, Rûh,
Hurûf-ı Mukattaa, Sâk, Rü’yetullah, Yedullah gibi kavramları yorumlama metodu incelenmiş
tir. Bu bağlamda İsmail Turan’ın yorumları farklı bazı müfessirlerin yorumlarıyla mukayese
edilmiştir. Araştırma sonucu Turan’ın bu kavramlarla ilgili bazı müfessirlerle benzer yakla
şımları olduğu görülmekle birlikte farklı görüşleri de tespit edilmiştir. Bu da Turan’ın geçmiş
müfessirlerin yorumlarını kabullenmekle birlikte konuya dair yeni birtakım tespitler ortaya
koyduğunu göstermektedir.
The concepts of muhkam and mutashabih, which are one of the important subjects of the
science of tafsir, are mentioned in 7th verse of Al-i İmran. According to this verse, muhkam
verses form the basis of Qur’an. In addition, the warning in the last part of the verse indicates
that the ta’wil (the study of understanding) which will progress on the mutashabih verses is
restricted. The ones who are in the activity of interpreting mutashabih verses might be trying
to grasp something whose knowledge is belong to Allah. This determination has created an
important and wide area of discussion in the field of tafsir. The fact that it is not specified
which verse is muhkam, which verse is mutashabih in Qur’an and the mutashabih verses al
low for different interpretations have formed the basis of the discussions. In this study, it was
examined the method of interpreting the concepts such as Rûh, Hurûf-ı Mukattaa, Sâk,
Rü’yetullah, Yedullah in İsmail Turan’s tafsir named “Vücûhu’t-Te’vîl fî Esrâri’t-Tenzîl”. In
this context, it was compared the interpretations of İsmail Turan and the interpretations of
some different mufassirs. As a result of the examination, although it is seen that Turan has
similar approaches with some mufassirs about these concepts, it is also identified his differ
ent views. This shows that Turan, while accepting the interpretations of previous mufassirs,
has revealed some new interpretations on the subject.
