Kıssalar Bağlamında Hz. İbrahim ile Hz. Muhammed’in Benzer Yönler

Abstract

Son ilâhî kitap olan Kur’ân-ı Kerim birçok konu ihtiva etmektedir. Kur’ân’ın muhtevasındaki önemli konulardan birisi de peygamberleri, geçmişte yaşamış toplumları ve tarihteki bazı olayları konu edinen kıssalardır. Kıssalar, yaklaşık olarak Kur’ân’ın üçte ikilik bir bölümünü oluşturmaktadır. Yüce Allah, her topluma; onları Allah’a kulluğa davet eden ve onların dilini konuşan bir peygamber gönderdiğini beyan etmiştir. İnsanlığa gönderilmiş olan bu elçilerden bazılarının isimleri Kur’ân’da yer almış, bazılarınınki ise yer almamıştır. Bu peygamberlerden kiminin kıssalarına genişçe yer verilmiştir. İnsanları doğru yola sevk etmekle görevlendirilen peygamberlerin sayısı ile ilgili farklı rivayetler olmakla birlikte Kur’ân’da anlatılan Peygam ber kıssalarına bakıldığında; Peygamberlerin serüvenleri, kişisel özellikleri ve davranışları gibi bir takım özellikleri yönünden benzerlik gösterdikleri gözlemlenmektedir. Peygamber kıssalarının anlatıldığı surelerin başında Enbiyâ suresi gelmektedir. Bununla birlikte Kur’ân’da detaylı olarak zikredilen kıssa ise Hz. Yusuf’un kıssasıdır ve Yusuf suresinde anla tılmaktadır. Hz. İbrahim ise, Kur’ân’da Peygamber kıssaları denilince akla gelen ilk peygam berlerden biridir. Kur’ân’da Hz. Musa’dan sonra ismi en çok anılan peygamberdir ve adına müstakil bir sure bulunmaktadır. Yine adına müstakil bir sure bulunan Hz. Muhammed (s.a.v.) ise, tüm insanlığa peygamberlerin sonuncusu olarak gönderilmiştir. Kur’ân’da yer alan kıssa lar bağlamında hayatları karşılaştırıldığında bu iki Peygamberin birbirlerine benzeyen yön lerinin olduğu görülmektedir. Çalışmamızda bu iki peygamberin hayatları Kur’ân’da yer alan ayetler çerçevesinde ele alınıp karşılaştırma yapılarak birbirlerine benzeyen yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Burada akla gelebilecek; “Peygamberlerin gönderildikleri kaynağın aynı olması nedeniyle hepsi birbirine benzemektedir” gibi bir genellemenin doğru olmaya cağı kanaatindeyiz. Her ne kadar çalışmada bu iki peygamberin birbirlerine benzeyen yönleri ele alınmış olsa da bir makale boyutunu aşmaması için bu peygamberlerin şeriatleri yönün den benzerliklerine değinilmemiştir.