Açık Hava Koşullarında Sergilenen Taş Eserlerde Bozulma – Bozunma Süreçleri Ve Koruma Yöntemleri

Abstract

İnsanlık tarihine ait uzun süreli belleğin sergilendiği müzeler, geçmiş, bugün ve gelecek arasında önemli bağlar kurulmasını sağlayan mekanlardır. Kültür mirasının korunmasını sağlayan müze binaları ile çevresindeki açık alanlarda, malzeme türüne ve döneme göre sınıflandırılan pek çok eser sergilenmektedir. Müzelerin açık alanlarında genellikle bozulmaya ve bozunmaya karşı daha fazla direnç gösteren taştan üretilmiş eserler sergilenmektedir. Müzelerin sergi salonlarında, tarihi eserlerin bozulmadan ve bozunmadan sergilenmesine, depreme karşı korunmasına ve doğru aydınlatmanın nasıl olmasına yönelik çok sayıda çalışma yürütülmektedir. Bunlara karşılık, müzelerde açık alanlarda sergilenen eserler üzerinde bozulma ve bozunma süreçlerinin çok az araştırıldığı ve çoğunlukla göz ardı edildiği görülmektedir. Bu çalışma kapsamında, müzelerde açık hava koşullarının etkisi altında sergilenen taş eserlerde bozulmaya ve bozunmaya neden olan etkenler, bu etkenlerin nedenlerini tespit etmeye yönelik araştırmalar, doğal taşlarda gözlenen bozulma ve bozunma şekilleri ile taş eserlerin ne tür yöntemlerle korunabilecekleri ele alınmıştır. Bu araştırmaların her bir basamağında onarım ve korumanın çok disiplinli yönü, eserlere zarar vermeyen yöntemlerin kullanılması ve düzenli olarak denetlenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bunlara ek olarak, çevre koşullarının etkisine açık alanlarda, sergilemeye yönelik düzenleme çalışmalarının neden önleyici koruma yaklaşımlarıyla desteklenmesi gerektiği anlatılmıştır

Museums are places that provide the links between the past, present, and future. Many artifacts classified according to material type and period are exhibited in museums, which ensure the protection of cultural heritage. Mostly artifacts made of stone, which are more resistant to deteriotation and degradation are exhibited in open-air areas in museums. A large number of studies are carried out in museum exhibition halls to display historical artifacts without deterioration and degradation, to protect them against earthquakes. On the other hand, it is seen that the deterioration and degradation processes affecting the artifacts have been little researched and mostly ignored. Within the scope of this study, the factors causing deterioration and degratation in stone artifacts under open air conditions, the causes of these factors, deterioration and degratation patterns observed in stones, and their preservation methods are discussed. In each step, a great emphasis was put on multidisciplinary aspect of repair and conservation, the need for the use of methods that do not harm the artifacts and the regular inspection of these methods. In addition, it is explained why the arrangement works for exhibition in areas affected by environmental conditions should be supported by preventive conservation approaches.