Osmanlı Devleti, XIX. yüzyılın sonlarında Rumeli’de artarak devam eden
sorunları çözmek, bölgenin ekonomik ve sosyal kalkınmasını sağlayacak
tedbirleri alarak sükûnetin sağlanması için ıslahatlar yapmak istemiştir.
Islahatların idare edilmesi maksadıyla 1902’de Rumeli Müfettişliği’ni
kurmuş, başına müfettiş atamıştır. Yörede yaşanan sıkıntılar başlıklar
altında toplanmış, yapılacaklar belirlenmiştir. Bu başlıklardan birisi âşarın
tahsilinde yaşanan sıkıntıları gidermektir. Müfettişlik, iltizam usulünün
uygulanması esnasında yaşanan olumsuzlukları gidermek amacıyla, bir
vergi tahsil yöntemi olan tahmîs-i âşar usulünü deneme kararı almıştır. Bu
maksatla, Rumeli Vilâyât-ı Selâse’de 1904-05’te, Manastır vilayeti merkez
kazasına bağlı otuz köyde tahmîs-i âşar uygulanmış, sonuçta ahali ve hazine
yararına fayda sağlanmıştır. Bu denemenin faydasının teyidi için
uygulamanın 1905-06 mali yılında Vilâyât-ı Selâse’nin merkez kazalarına
yayılması kararlaştırılmıştır. Usul böylece Manastır kazasında
uygulanmıştır.
Uygulamada âşar arazi üzerinden vergilendirilmiş, tahsilat tahmîs usulüyle
yapılmıştır. Yılı içerisindeki tahsilat %84,5 olmuştur. Tahsilat, önceki
yıllarda %50’lilerde kalmıştı. Âşar tevzi ve tahsilatındaki gecikmeleri
önlemek, ahali ve devlet hazinesinde olması muhtemel açığı kapatabilmek ve dolayısıyla ahalinin ekonomik gelirini arttırmak gayesiyle uygulanan bu
usulden 1905-06 yılında da başarı sağlanmıştır. Titizlikle yapılan
uygulamadan ahalinin gelirinde artış sağlanmış, çiftçiler bazı aksaklıklara
rağmen usulden memnun kalmıştır. Osmanlı Devleti’nin çalışmaları,
çiftçilerin ekonomik rahatlamasına ve onların devletlerine olan bağlılığını
arttırsa da emperyalist devletlerin özellikle gayrimüslim ahali üzerindeki
ayrılıkçı faaliyetlerinden olumsuz etkilenmiştir.
Ottoman Empire, XIX. at the end of the 19th century, to solve the
increasing problems in Rumelia, he wanted to make reforms to ensure
peace by taking measures to ensure the economic and social development
of the region. He established the Rumeli Inspectorate in 1902 for the
administration of reforms. The problems in the region are grouped under
the headings. One of these titles is the difficulties experienced in the
collection of tithe. Thus, the Inspectorate decided to try the tahmis-i âşar
method, which is a tax collection method. For this purpose, tahmîs-i âşar
was applied in thirty villages of Manastır district in Rumeli Vilâyât-ı Selâse
in 1904-05, and as a result, benefit was provided for the benefit of the
people and the treasury. With the spread of the practice to the central
districts of Vilâyât-ı Selâse in the 1905-06 fiscal year, the method was
applied in the Manastır district. In practice, the âşar was taxed on the land,
and the collection was made by the tahmis method. The collection in the
year was 84.5%. The collection was at 50% in previous years. Therefore,
this method was also successful in 1905-06. The income of the people was
increased by the meticulous implementation, and the farmers were
satisfied with the procedure despite some problems. The work of the
Ottoman Empire increased the economic relief of the farmers and their
loyalty to their state. However, it was adversely affected by the separatist
activities of the imperialist states, especially on the non-Muslim
population.
