Çimento, yapı malzemesi üretiminde bağlayıcı malzeme olarak oldukça yüksek oranlarda kullanılmaktadır. Doğal
kaynak tüketimi ve atmosfere salınan CO2 miktarı göz önüne alındığında, çimento kullanım oranının düşürülmesi
amacıyla alternatif bağlayıcı malzeme arayışı ile geopolimer kompozit üretimi gerçekleşmiştir. Atık malzemeler
ile uygun kimyasal malzemelerin bir araya getirilmesi sonucu oluşan geopolimer, sunduğu birçok avantaj
nedeniyle malzeme alanı için oldukça umut vericidir. Bu çalışmada, hafif geopolimer harçların mekanik özelliğini
yansıtan basınç dayanım testi ile şekil değiştirme durumunu yansıtan rötre testi sonucunda elde edilen verilerin
istatistiksel analiz ve modelleme işlemleri genetik ekspresyon programlama (GEP) ve çoklu doğrusal regresyon
(ÇDR) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Hafif geopolimer harçların basınç dayanımı ve rötre değerlerine ulaşılması
amacıyla sodyum hidroksit molaritesi, alkali/uçucu kül oranı, sodyum silikat/sodyum hidroksit oranı ve yaş girdi
parametreleri dikkate alınarak oluşturulan GEP modelleri ile laboratuvar verilerine oldukça yakın sonuçlar elde
edilmiştir. Basınç dayanımı ve rötre parametreleri için hedef değerler ile tahmin değerleri arasındaki ilişkiyi
gösteren korelasyon katsayıları sırasıyla 0.94 ve 0.97 olarak elde edilmiş olup, diğer istatiksel değerlendirmeler
sayesinde de oluşturulan modelin uygunluğu desteklenmiştir.
Cement is used at very high rates as a binding material in the production of building materials. Considering the
consumption of natural resources and the amount of CO2 released into the atmosphere, geopolymer composite
production was realized with the search for alternative binding materials in order to reduce the cement usage rate.
The geopolymer, which is formed as a result of combining waste materials and suitable chemical materials, is very
promising for the material field due to its many advantages. In this study, statistical analysis and modeling of the
obtained data as a result of the compressive strength test reflecting the mechanical properties of lightweight
geopolymer mortars and the shrinkage test reflecting the strain state were performed using genetic expression
programming (GEP) and multiple linear regression (MLR). In order to reach the compressive strength and
shrinkage values of lightweight geopolymer mortars, results very close to the laboratory data were obtained with
the created GEP models by taking into account the input parameters of sodium hydroxide molarity, alkali/fly ash
ratio, sodium silicate/sodium hydroxide ratio and age. Correlation coefficients showing the relationship between
target values and predicted values for compressive strength and shrinkage parameters were obtained as 0.94 and
0.97, respectively, and the suitability of the created model was supported by other statistical evaluations.
