Türkiye’de büyükbaş hayvan sayıları ve nüfus arasındaki nedensellik ilişkisi

Abstract

Bu çalışmada, 1965-2014 döneminde nüfus, sığır sayısı ve manda sayısı değişkenleri arasındaki nedensellik ilişkileri ve uzun dönemli ilişkisi analiz edilmiş, ilişkilerin yönü ve büyüklüğü vektör hata düzeltme modeli ile belirlenmiştir. Serilerin durağan olmadığı, birinci farkı alındıktan sonra durağan hale geldikleri görülmüştür. Değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkisinin olup olmadığını görmek için koentegrasyon analizi kullanılmıştır. Koentegrasyon analizi sonuçlarına göre, seriler uzun dönemde birlikte hareket etmekte yani koentegredir. Yapılan analizle nüfus ve sığır sayısı arasında pozitif ilişkinin olduğu görülmüştür. Ancak nüfus ve manda sayısı arasında negatif bir ilişkinin olduğu gözlemlenmektedir. Uzun dönemli ilişkinin yönünü ve kısa dönemdeki etkileri görebilmek için de Vektör Hata Düzeltme Modeli (VECM) analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, Türkiye’de sığır sayısı ve manda sayısı arasında karşılıklı nedensellik ilişkisi görülmektedir.

In this study, causalities and long term relationship between population, number of cattle and number of buffalo variables are analysis for 1965-2014 period, the direction and size of these relationships are determined by vector error correction models. They were seen in the study that the difference of the series were not stable and the series became stable after the first difference was taken. Cointegration analysis has been used in order to see the presence of long-run relationship between the variables. According to the results of the cointegration analysis, the series act together in the long term, that is, they are cointegrated. The made analysis, the long-term relation between the population and number of cattle is found to be positive. However, a negative relationship has been found between population and number of buffalo. To see the direction of the relationship and the short-run dynamics between the variables, a Vector Error Correction Model (VECM) analysis has been utilized. According to obtained the results, show that there is bi-directional causality among number of cattle and the number of buffalo in Turkey.