Bir finansman kurumu olarak orta sandıklar

Abstract

Tarih boyunca insanlar ticari faaliyetlerde bulunmuşlardır. Ticari faaliyetler, zorunlu olarak borç ilişkilerini, finansman temin ihtiyacını gündeme getirmiştir. Hayatın her alanı için çö züm önerileri sunan İslam dini ticari alanda meydana gelen sorunlar için de çözüm önerileri sunmuştur. Bu bağlamda İslam dünyasında ilk dönemlerden günümüze sermaye temini için, karz, murabaha, müdarebe, tevverruk, ıstısna’ gibi işlemler faizsiz finansman temin etmek için etkin bir şekilde kullanılagelmiştir. Selçuklu ve Osmanlı devletlerinde bu yöntemlerin yanı sıra ahilik kurumunun etkisiyle teşekkül eden orta sandıklar da diğer fonksiyonlarının yanı sıra bir finansman kurumu olarak işlev görmüştür. Orta sandıklar, Selçuklu ve Osmanlı toplumunda çeşitli sosyal ve dini görevleri yerine getirmek için kurulmuşlardır. İslam’ın yar dımlaşma ve dayanışmaya yönelik ilkelerine ve bölgede yaşayan Müslümanların teşkilat lanma ruhuna dayanan orta sandıkları; Anadolu, Kafkasya ve Balkan coğrafyasının İslam’la buluşmasında önemli bir roller oynamıştır. Orta sandıklar vasıtasıyla sosyal güvenlik ve fi nansman ihtiyacı giderilmiş, fakirlere yardım yapılmış, faaliyetlerini sürdürmesi için esnafa kredi sağlanmıştır. Orta sandıklarda titiz bir işletim sistemine yer verilmiş, gelir ve gider dengesi sağlanmıştır. Orta sandıklar, işletim sistemi ve icra ettiği fonksiyonlarla günümüzde faaliyet sürdüren sivil-toplum ve kamu kuruluşlarına örnek olmaktadır.

Throughout history, people have engaged in many commercial activities. Commercial activi ties necessarily brought debt relations and the need for financing. The religion of Islam, which offers solutions for all areas of life, also offers solutions for the problems that occur in the commercial field. In this context, transactions such as qard, murabaha (futures sales), mudarebe, tawwarruk and Istısna (order) have been used effectively to provide interest-free financing from the earliest times in the Islamic world to the present day. In addition to these methods in the Seljuk and Ottoman states, the Orta Funds , which were formed by the influ ence of the Akhism also functioned as a financial institution. Orta Funds were established to fulfill various social and religious functions in Seljuk and Ottoman society. Orta Funds based on the principles of Islam for cooperation and solidarity and the spirit of organization of the Muslims living in the region, played an important role in the meeting of Anatolia, the Cauca sus and the Balkan geography with Islam. Through the Orta Funds, social security and finan cing needs were met, aided the poor and to continue its activities provided loans to trades men. A meticulous operating system is included in the Orta Funds, income and expenditure balance is always maintained. Because of the operating system and the functions it performs Orta Funds sets an example for non-governmental and public organizations operating today