Köstendilli Süleyman Şeyhî’nin Şerh-i Kelâm-ı Ca‘fer-i Sâdık’ı: Tahlil ve Transkripsiyon

Abstract

Köstendilli Süleyman Şeyhî (ö. 1235/1819-20) 19. yüzyıl Osmanlı döneminde Kösten dil’de yaşamış olan velûd bir âlimdir. Kendisine otuzu aşkın eser nispet edilen Süleyman Şeyhî, şerh türünde altı risâle telif etmiştir. Şeyhî, söz konusu çalışmalarında tasavvuf tari hindeki önemli isimlere nispet edilen sözleri tasavvufî meselelerle ilintili olarak şerh etmiştir. Vahdet-i vücûd geleneğinin takipçisi olan Şeyhî’nin söz konusu şerhlerini bu meşreb üzere telif ettiği anlaşılmaktadır. Şeyhî’nin bu tür çalışmalarından biri de Şerh-i Kelâm-ı Ca‘fer-i Sâdık’tır. Bu risâlede Ca‘fer es-Sâdık’a (ö. 148/765) nispet edilen “kim vasldan faslı ve sükûndan hareketi ayırırsa tevhidde karar mahalline ulaşır.” şeklindeki söz şerh edilmiştir. Şeyhî, bu risâlede “fasl”, “vasl”, “hareket” ve “sükûn” kavramlarını Ekberî geleneğin bakış açısıyla değerlendirmiştir. Ayrıca bu konuyla bağdaştırdığı “vâsılîn”, “mukarrebîn” ve “eren ler” gibi kavramları da ele alarak izah etmeye çalışmıştır. Makalenin ilk kısmında Süleyman Şeyhî’nin hayatı ve eserleri hakkındaki bilgilere kısaca değinildikten sonra Şerh-i Kelâm-ı Ca‘fer-i Sâdık incelenmiş ve ilgili risâlenin muhtevası hakkında genel hatlarıyla bir değerlen dirme yapılmıştır. İkinci kısımda ise yazma halinde bulunan risâle, tespit edilen üç nüshasıyla mukayese edilerek transkripsiyon alfabesi ile neşredilmiştir.

Sheikh Suleiman Efendi From Kostendilli (d. 1235/1819-20) is a prolific scholar who lived in Köstendilli in the 19th century Ottoman period. Sheikh Suleiman, who was attributed more than thirty works, wrote six book lets of annotation type. In his works, Sheikh Suleiman expounded the words generally attributed to theim portant names in the history of sufism in relation to Sufiissues. It is understood that Şeyhi who is a follower of wahdat al-wujud tradi tion compiled his annotations forth is understanding. One of thestudies Sheikh Suleiman gave the name of annotation is Şerh-i Kelam-ı Ca'fer-i Sâdık. In this booklet "who ever distingu ish wasl(liaison) from fasl(devision), and move ment frominaction reaches theplace of deci sion in oneness ( Tawhid). Şeyhi, who adheres to Akbar al-Irfan evaluated the concepts of wasl(liaison), fasl(devision), movement and inaction from this point of view. In addition, he tried to explainth econcepts such as wasılin, muqarrabin and saints, which he associates with this issue. In the first part of the article, after briefly touching on the life and works Sheikh Suleiman, Şerh-i Kelam-ı Ca'fer-i Sadık was examined and a general evaluation was made about the content of there levant treatise. In these condpart, there levant book letfound in the form of manuscript was published with transcription alphabet after comparing it with the three copies determined.