Bu makalede insanın yeniden diriliş mâhiyeti ele alınmaktadır. Öncelikle İslâm düşüncesindeki
yeniden dirilişle ilgili üç görüşe yer verilmektedir. Bir konuda üç farklı görüşün bulunması, giderilmesi
gereken bir problemin bulunduğu açısından incelenmektedir. Yeniden dirilişin mâhiyeti, tek unsurlu mu, iki
unsurlu mu gerçekleşecektir? Tek unsurlu diriliş, insanın akıl-kalp dahil sadece bedensel şekilde topraktan
yeniden dirilişini (iade) ifade etmektedir. İki unsurlu dirilişten maksatsa, insanın ruh-beden dirilişidir. Bu da
ölmeyen ruhun, yeniden yaratılan bedene girmesi olarak biçimlenmiştir. Salt ruhsal diriliş görüşünün iade
âyetleriyle ilgisinin olup olmadığına da değinilmektedir. Bu görüşler hem tefsir alanında hem de Kur’an
ekseninde irdelenmiştir. Yeniden dirilişin mâhiyetini anlatan âyetler, iade/meâd, ba’s, inşây-ı âhire, halk-ı
cedîd, ihyâ, hurûc ve haşir gibi kavramlarla iki başlık altında tetkik edilmektedir. Konu, iki başlık altında
incelenmektedir. Birinci başlıkta iadenin mâhiyeti konusu, doğrudan iade olayını anlatan âyetlerle ele
alınmaktadır. İkinci başlıkta, iadenin mâhiyeti iadeyle çok yakın anlam ilişkisi olan kavramlarla
harmanlanmakta; müfessirlerin, iade âyetlerinin yorumlarından Kur’an’a en yakın olanları tespit ve tercih
edilmeye çalışılmaktadır.
In this article, the nature of human resurrection is discussed. First of all, three views about the
resurrection of Islamic thought are given. The existence of three different opinions on a subject is examined
in terms of the presence of a problem that needs to be resolved. Is the nature of the resurrection unitary or
binary? The purpose of the one-element resurrection is the only bodily resurrection (eadah) of man, including
mind-heart, from the earth. What is meant by the two-factor resurrection is the soul-body resurrection of man.
This is shaped as the immortal soul entering the re-created body. It is also mentioned whether the view of
only spiritual resurrection is related to the verses of resurrection. These views have been scrutinized both
within themselves and in the axis of the Quran. The verses describing the nature of the resurrection have been
examined under two headings with concepts such as ma'ad, ba’s, inshay-i âhire, khalk-ı jadîd, ihyâ, hurûj and
eadah. As a result, it has been seen that the single element resurrection comes to the fore in the Quran. It is
based on some narrations with the view of resurrection with two elements. Regarding the interpretation of
the resurrection verses, it has been observed that the dominant understanding in tafsirs is based on the Qur'an.
