Bu araştırma dinin tali delillerinden bir olan istihsan delililini ele almaktadır. Geçmiş ten günümüze fakihler usul açısından istihsanın tanımı, delil oluşu ve bağlayıcılığı konusunda
teoride ihtilafa düşmüşlerdir. Pratikte ise -İmam Şafiî dâhil olmak üzere- fakihlerin neredeyse
tamamı dini-ameli hükümleri çıkarma konusunda az veya çok da olsa istihsan yöntemini kul lanmışlardır. Usulcüler istihsan yöntemi için farklı tanımlar geliştirmiş, bu tanımlara bağlı
olarak onun delil olup olmadığı konusunda iki gruba ayrılmışlardır. Şafiî fakihler istihsanı
yöntemini reddederken, cumhur fukaha istihsan yöntemini delil olarak kabul etmiştir. Her
bir grubun kendisine mahsus delilleri bulunmaktadır. Ancak sosyal değişim karşısında hiçbir
müçtehidin istihsan deliline bigâne kalamayacağını belirtmemizde fayda vardır. İmam Şa fiî’nin reddettiği istihsan anlayışı, cumhurun kabul ettiği istihsan yönteminden farklılık gös termektedir. Bu konudaki ihtilafın temel sebebi, istihsana yüklenen farklı anlamlardan, ihti lafa konu olan asıl meselenin farklılığından ileri gelmektedir. Araştırmamızın problemi de
budur. Bu kapsamda istihsan delilini teorik ve pratik yönleriyle iki başlık altında ele alacağız.
Öncelikle teorik açından istihsanın tanımı ve bağlayıcılık problemi üzerinde duracak, bila hare istihsan yönteminin pratik açıdan türlerini ve uygulamalarını değerlendireceğiz.
his study discusses the Istihsan proof (Juristic Preference), which is one of the sub ordinate resources of Islamic law. The Al-Faquies are on a collision course on the meaning
and cohesiveness of Istihsan. Furthermore, Imam Shafi’i disapprove the Istihsan as a proof.
However, it is a reality that al-Faquies benefit from Istihsan proof while judging, and almost
all are on consensus. Islamic methodologists define the Istihsan term in various forms. Also
in cohesiveness of Istihsan, the Islamic al-Faquies have been separated into two groups, one
as Shafi’i, which do not approve its cohesiveness, and the other as majority, which accept
using Istihsan as a proof. Both groups are based on proper proofs. However, it should be
stated that none of the Muctehids (interpreters of Islamic Law) cannot be thought independ ent of Istihsan proof concerning social changes. The Istihsan thought, which Imam Shafi’i
accepts, is different from the one that the majority group approves. The major conflict situ ation results from not considering the main points on which the collision is. This article aims
to study the main reason of controversy on Istihsan subject. Firstly, we shall evaluate the
problems of Istihsan and its cohesiveness according to al-Faquies. Then we will explain the
types and practising of Istihsan through related samples
