Rize İlindeki Pileki Mağarası’ndan alınan pileki taşı ve toprak örneklerinde doğal radyoaktivite düzeyleri

Abstract

Rize ilindeki Pileki mağarasından alınan Pileki taşı ve toprak örneklerinde, doğal radyoaktivite konsantrasyonları (226Ra, 232Th ve 40K) yüksek saflıkta germanyum dedektörü (HPGe) kullanılarak belirlendi. Alınan örneklerdeki doğal radyonüklit konsantrasyonlarının, 226Ra için 29.68 ± 2.71 ile 44.50 ± 2.71 Bq/kg, 232Th için 31.61 ± 3.08 ile 41.52 ± 3.34 Bq/kg ve 40K için 598.67 ± 15.03 ile 802.96 ± 18.30 Bq/kg aralığında değiştiği belirlenmiştir. Doğal radyoaktiviteden kaynaklanan radyolojik tehlikeleri değerlendirebilmek için radyum eşdeğer aktivitesi (Raeq), dış tehlike indeksi (Hex), soğurulan gama doz hızı (D) ve yıllık etkin doz eşdeğeri (AEDE) hesaplandı ve uluslararası kuruluşlar tarafından önerilen değerlerle kıyaslandı. Pileki Mağarası ziyaretçilerinin her bir ziyarette alacağı ortalama yıllık etkin doz eşdeğeri 0.085 mSv olarak hesaplandı ve bu değerin uluslararası kuruluşlar tarafından tavsiye edilen doz değerinin altında olduğu belirlendi. Sonuç olarak, bu çalışma ile Pileki Mağarası ziyaretçileri ve pileki taşından yapılma kapları kullanan insanlar için doğal radyasyonun bir sağlık riski oluşturmadığı gösterilmiştir.

Natural radioactivity concentrations (226Ra, 232Th and 40K) in Pileki stone and soil samples collected from Pileki Cave in Rize province were determined using the high-purity germanium detector (HPGe). In the collected samples, the activity concentrations of the natural radionuclides was found to vary between 29.68 ± 2.71 and 44.50 ± 2.71 Bq/kg for 226Ra, between 31.61 ± 3.08 and 41.52 ± 3.34 Bq/kg for 232Th, and between 598.67 ± 15.03 to 802.96 ± 18.30 Bq/kg for 40K. In order to evaluate the radiological hazard of the natural radioactivity, radium equivalent activity (Raeq), the external hazard index (Hex), the absorbed gamma dose rate (D) and the annual effective dose equivalent (AEDE) were calculated and the results were compared with the recommended values by international organizations. The average annual effective dose equivalent that visitors of Pileki cave will receive on each visit was calculated as 0.085 mSv, which is below the dose value recommended by the international organizations. As a result, this study showed that natural radiation does not have any risk to health of people who have visited to Pileki cave and used bowls made from Pileki stone.