Yükseköğretimde neoliberal değişim: mikrokurumsalcılık teorik perspektifinin örgütsel analize yansımaları

Abstract

Yükseköğretim, neoliberalizm ekseninde bir yeniden yapılanma sürecinden geçmekte; bu süreçte daha önceden kendisine yabancı olan değerler ile yeni bir forma bürünmektedir. Bir yandan genişleme, özelleşme, ticarileşme ve uluslararasılaşma gibi küresel eğilimler, diğer taraftan üniversite sıralamaları ve kalite güvencesi sistemleri gibi yeni kalite göstergeleri yükseköğretim kurumsal çevresinin bir parçası haline gelmektedir. Makro düzeyde yükseköğretim kurumsal çevresindeki gelişmeleri Türkiye özelinde değerlendiren bu teorik çalışma, alanyazında ‘Mikrokurumsalcılık’ olarak ifade edilen teorik perspektifi incelemektedir. Makro düzeyde kurumsal çevrenin örgütler üzerindeki eşbiçimci etkilerini kabul etmesinin yanı sıra, mikro düzeyde örgütsel bileşenleri kapsayan bu teorik perspektif, daha bütüncül örgütsel analizlere olanak tanıyabilecek niteliktedir. Özellikle, örgütsel kimliğin kurumsal çevreden örgüte nüfuz eden baskı ve talepleri anlamlandırmadaki rolü nedeniyle Yeni Kurumsalcılık ve örgütsel kimlik perspektiflerinin bütünleştirilmesinin gerekliliği alanyazında tartışılmaktadır. Bu doğrultuda,Mikrokurumsalcılık teorik perspektifi, yükseköğretim örgütlerinin kurumsal çevre ile ilişkileri sonucunda oluşabilecek benzeşme ve ayrıklaşma süreçlerine yönelik daha kapsamlı bir bakış açısı sunarak örgütsel davranış ve değişimi açıklayabilir.

The ascendency of neoliberalism and its discourse has brought about fundamental shifts in higher education, Today, higher education institutions are being infused with values that were once regarded unorthodox. Not only such global trends as massification, privatization, commodification and internationalization but also new quality indicators -in the form of quality assurance systems and university rankings- have become an integral part of higher education institutional field both globally and in Turkish higher education context. Upon briefly examining the macro level higher education institutional field with special reference to that of Turkey’s, the current theoretical paper outlines a more holistic theoretical approach to organizational analysis. Coined as Microinstitutionalism, this theoretical framework can contribute to organizational analysis in that it can combine elements of organizational identity and actorhood with conventional new institutionalist perspective, thus allowing for a more thorough understanding of diffusion and convergence of organizational behavior and practices.