Hurûf-ı mukatta‘a II

Abstract

Mukatta‘a harflerinin delaletiyle ilgili Kur’ân ve Hz. Peygamber’in hadislerinde herhangi bir açıklamanın bulunmaması, bu harflerin hikmetiyle ilgili çeşitli tevillerin yapılmasının önünü açmıştır. Bu anlamda başta müfessirler olmak üzere İslam alimleri söz konusu harflere görüş, düşünce ve ilmi seviyelerine göre çeşitli anlamlar yüklemişlerdir. Buna mukabil bazı alimler, naslarda herhangi bir açıklamanın olmamasını göz önüne alarak bu harflere yönelik tevilden kaçınmışlardır. Bu çalışmada, bu harfleri anlamaya çalışarak bunları tefsir ve tevil eden, özellikle rivayet, dirayet, Mu’tezili, Eş‘ari ve İş‘ari şeklinde farklı görüş ve yönteme sahip olan Taberî, Zemahşerî, Râzî ve Bursevî’nin söz konusu harflere yönelik görüşlerine yer verdik. Böylece konunun farklı açılardan ortaya konulmasını amaçladık. Konunun daha geniş bir çerçeveden görülmesini sağlamak için mezkur müfessirlerin yanında bazı alimlerin görüşlerine de yer verdik.

The absence of any explanation about the muqatta‘a letters in the hadiths of the Prophet (pbuh) and in the Qur’an paved the way for various interpretations regarding the meaning of these letters. In this sense, Islamic scholars, especially the exegetes, have come up with various interpretations on these letters according to their opinions, thoughts and expertise field. On the other hand some scholars, considering the absence of any explanation on these letters, have refrained from coming up with any interpretations over them. In this study, we pointed out the opinions of different scholars such as Tabarî, Zamakhsharî, Râzî and Bursawî who tried to understand and interpret these letters and who follow different school such as riwaya, diraya, Mu‛tazilite, Ash‛arite, Ish‛arî and so on. Thus, we have ensured that the subject is viewed and evaluated together from different angles. In addition, in order to ensure a broader view of the issue, we have included the opinions of the aforementioned exegetes as well as some other scholars from different school and ideas.