“Muhammed b. İsmaîl el-buhârî‟ye (v. 256 /870) aİt el-câmiu‟s-sahîh‟in râvîleri ve nüshaları

Abstract

Müslümanlar arasında referans kabul edilen ve hadîs kaynakları içerisinde rivâyetleri en sahih görülen kaynak, Muhammed b. Ġsmâîl el-Buhârî‟ye ait olan el Câmi‟u‟s-Sâhîh adlı hadîs eseridir. Bu derecede kabul gören bu eser, Buhârî‟nin doksan bin öğrencisi tarafından sema yöntemiyle alındığı söylenmektedir. Bununla birlikte bu öğrenciler içinde el-Câmi‟i rivâyet etmekle meĢhur olan Fırebrî, en-Nesefî gibi bazı râvîler bulunmaktadır. Bu durum el-Câmi‟u‟s-Sâhîh‟in farklı tariklerle nakledildiğini göstermektedir. Bu sebepten olsa gerek ki, sonraki süreçlerde el-Câmi‟ üzerinde devrin muteber âlimleri tarafından edisyon kritik diyebileceğimiz nitelikte çalıĢmalar yapılmıĢ ve böylece el-Câmi‟in orijinal bir Ģekilde günümüze ulaĢması sağlanmıĢtır. Bu çalıĢmalar arasında en çok rağbet gören el-Yûnînî nüshasıdır. ÇalıĢmamızın, adı geçen hususların öz itibariyle bilinmesine ve bu bilgiler ıĢığında Îmâm Buhârî‟nin el-Câmi‟u‟s-Sâhîh adlı eserinin, geçmiĢten günümüze ne derecede önemsendiğinin yeniden zihinlerde canlanmasına yardımcı olacağını ümit etmekteyiz.

The source, which is accepted as a reference among the Muslims and whose narrations are the most authentic, is el-Câmiu‟s-Sahîh hadith (sayings of prophet) book which belongs to Muhammed b. Ġsmaîl el-Buhârî. Accepted by so much importance, it is said that Bukhari was crowned by ninety thousand students by listening it again and again. However, among these students there are some narrators, such as Fırebrî, en Nasafi, who are famous for narrating al-Ca'mi. This shows that el-Câmiu‟s-Sahîh is transmitted through different tariks (ways). As a matter of fact, in the following periods, the edition-critic works carried out on the al-Cami by famous scholars of time and thus this allowed al-Cami to pass us in a authentic way. Among these, the most popular copy is that of al-Yûnîn's work. We hope that our study will help to revitalize what is said in the minds of the people, and that in this light of the work of al-Bukhari's al-Cami'us Sahih.