Muallim Naci, Tanzimat edebiyatının önde gelen sanatçılarından biri olarak
kabul edilir. Kısa ömrüne birçok eser sığdıran Naci, giriştiği kalem kavgalarıyla
dikkatleri üzerine çeker. Tartışmalı kimliği onu sadece Tanzimat devrinde değil, sonraki
dönemlerde de gündemde tutar. Spekülasyonlara açık bir isim olan Naci’den konuyu
açanlar, tarafgir yaklaşımlarla birbirine zıt iki anlayışı yüksek sesle dillendirir. Kimileri
ona acımasızca saldırırken kimileri de onu göklere çıkarmak ister. Bu tarz
yaklaşımlardan dolayı Naci’nin gerek şiirleri gerekse şairliği derli toplu bir şekilde
ortaya konulamamaktadır.
Bu çalışmada amaç Naci’nin şiirleri hakkında tutarlı bir inceleme yapmaktır.
Çalışmada ilkin Naci’nin yaşamının çeşitli aşamaları ile duyuş tarzı ortaya konulmaya
çalışılmıştır. Bu bölümün temel amacı Naci’nin mizacı ile sanatı arasındaki bağlantıları
tespit etmektir. İkinci bölüm ise Naci’nin şiirlerinin incelendiği iki kısımdan meydana
gelmiştir. İlkin Naci’nin şiirlerinde öne çıkan temaların incelemesi yapılmıştır. Son
kısımda ise Naci’nin şiirleri dil ve üslup bakımından ele alınmıştır. Böylelikle Muallim
Naci’nin sanat anlayışının nasıl oluştuğu ve şiirlerindeki dönüşümün hangi yönde
geliştiği tespit edilmeye çalışılmıştır.
Muallim Naci is considered to be one of the leading artists of Tanzimat
literature. Naci, who made many works in his short life, draws attention with his pen
fights. Its controversial identity keeps it on the agenda not only in the Tanzimat period
but also in the following periods. Those who raise the subject from Naci, who is a name
open to speculation, loudly express two opposing understandings with biased
approaches. While some attack him ruthlessly, others want to exalt him. Due to such
approaches, Naci's poetry and poetry cannot be presented neatly.
The purpose of this study is to make a more consistent analysis of Naci's poems.
In the study, first of all, various stages of Naci's life and his way of sensing poetry have
been tried to be revealed. The main purpose of this section is to determine the
connections between Naci's temperament and art. The second part, on the other hand,
consists of two parts which Naci's poems are analyzed. First, the themes that stand out
in Naci's poems have been examined. In the last part, Naci's poems have been discussed
in terms of language and style. Thus, it has been seen that how Muallim Naci's
understanding of art had been formed and in which direction the transformation in his
poems had taken place
