Adıyaman ili buğday alanlarında saptanan süne (eurygaster spp.) (hemiptera: scutelleridae) yumurta parazitoit türleri ve parazitlenme oranları

Abstract

Dünyada kültür bitkileri içerisinde insan beslenmesinde en çok kullanılan buğdayın birçok zararlısı bulunmaktadır. Ülkemizde buğdayın en önemli zararlısı Süne Eurygaster integriceps Put. (Hemiptera: Scutelleridae)’dir. Süne buğdayda emgi yapmak suretiyle unun ekmeklik ve makarnalık özelliklerini bozmaktadır. Süne’nin dünyada ve ülkemizdeki en önemli doğal düĢmanı ise yumurta parazitoit (Trissolcus spp., Hymenoptera: Scelionidae) türleridir. Bu çalıĢma ile Adıyaman ilinde buğday alanlarında bulunan parazitoit türleri ve parazitlenme oranları 2020 ve 2021 yıllarında belirlenmeye çalıĢılmıĢtır. Buna göre, Adıyaman il ve ilçelerinde de yapılan sürvey çalıĢmalarında 7 parazitoit türünün bulunduğu belirlenmiĢtir. Bu parazitoit türleri T. semistriatus Nees., T. festiva Victorov, T.simoni Mayr., T. rufiventris Mary., T. vassilievi Mayr., T. grandis Thomson ve Ooencyrtus sp. (Hymenoptera, Encyrtidae) olarak teĢhis edilmiĢtir. Adıyaman ilinde en yaygın ve en etkin türün T. semistriatus olduğu ve bu türün bütün ilçelerde bulunduğu saptanmıĢtır. Süne yumurtalarında en düĢük parazitleme oranının ise Encyrtidae familyasından Ooencyrtus spp’de olduğu saptanmıĢtır.

Wheat, which is the most used crop plant in the world for human nutrition, has many pests. The most important pest of wheat in our country is Sunn pest Eurygaster integriceps Put. (Hemiptera: Scutelleridae). By absorbing the Sunn pest wheat, it spoils the bread and pasta properties of the flour. The most important natural enemy of Sunn pest in the world and in our country is the egg parasitoid (Trissolcus spp., Hymenoptera: Scelionidae) species. In this study, parasitoid species and parasitization rates in wheat fields in Adıyaman province were tried to be determined in 2020 and 2021. Accordingly, it was determined that 7 parasitoid species were found in the survey studies carried out in Adıyaman province and its districts. These parasitoid species are T. semistriatus Nees., T. festiva Victorov, T.simoni Mayr., T. rufiventris Mary., T. vassilievi Mayr., T. grandis Thomson, and Ooencyrtus sp. (Hymenoptera, Encyrtidae). It has been determined that the most common and most active species in Adıyaman is T. semistriatus and this species is found in all districts. It was determined that the lowest parasitization rate in sunn pest eggs was in Ooencyrtus spp from the Encyrtidae family.