Öğretmenlerin yaratıcı düşünceyi destekleme davranışlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Anadolu, fen, sosyal bilimler, spor ve güzel sanatlar liselerinde matematik, fizik, kimya ve biyoloji öğretmeni olarak görev yapan öğretmenlerin davranışlarının öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısını incelemektir. Araştırmanın evrenini Türkiye’de Anadolu, fen, sosyal bilimler, spor ve güzel sanatlar liselerinde görev yapan matematik, fizik, kimya ve biyoloji öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklem ise tabakalı ve küme örnekleme yöntemiyle seçilmiş 350 öğretmenden oluşmuştur. Veri toplama aracı olarak Yenilmez ve Yolcu (2007) tarafından geliştirilen “Öğretmen Davranışlarının Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişimine Katkısı Anketi” kullanılmıştır. Anket hiç, bazen, sıkça, hep şeklinde 4’lü likert tipinde 17 maddeden oluşmaktadır. Anket internet ortamında uygulanarak veriler toplanmıştır. Katılımda dürüstlük, içtenlik ve gönüllülük esas alınmıştır. Veriler SPSS programı ile t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile çözümlenmiştir. Kullanılan anketten toplam puan elde edildiği için geçerlik araştırması yapılmış ve iki boyutlu ve 17 maddeden oluşan bir ölçek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerine orta ve yüksek düzeyde katkıda bulunduğu gözlenmiştir. Öğretmenlerin yaratıcı düşünceyi destekleme davranışlarının cinsiyete, tecrübeye, yaşa, branşa, çalıştıkları okul türüne, mezun olunan fakülteye, eğitim seviyesine ve aldıkları hizmetiçi eğitim sayısına göre farklılaşmadığı gözlenmiştir. Araştırma bulguları literatürle tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this study is to investigate contributions of teachers’ behaviors on students’ creative thinking abilities. The population of the study consist of mathematics, physic, chemistry and biology teachers employed in Anatolian high school, science high school, social science high school, sports high school and fine arts high school. The sample of study is 350 teachers who were chosen by stratified sampling and cluster sampling methods. As the data collection tool, Contributions of Teachers’ Behaviors on Creative Thinking Abilities questionnaire developed by Yenilmez & Yolcu (2007) was used. The questionnaire has 17 items which is 4 point Likert scale. Data was collected via online forms. The participation was based on honesty, sincerity, and volunteerism. Independent samples t-test and one-way ANOVA was conduct via SPSS for data analysis. Due to the fact that total score of the questionnaire could be calculated, validity study was conducted. As a result of validity study, it was observed that the scale had 2 factors and 17 items. As a result of research, it has been observed that teachers contributes medium and high level on creative thinking abilities. It has been also identified that gender, experience, age, subject matter, the high school type they employed, school which was graduated, education level and attend to in-service training were not significant factors in teachers’ creativity fostering behaviors. The results were discussed with the literature.