Bu çalışma dijital vatandaşlık ve onun alt boyutlarına yönelik Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının algılarını incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Fırat, Dicle, Siirt ve Adıyaman üniversitelerinin Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümü 1,2,3 ve 4. sınıflarında okuyan 682 öğretmen adayı oluşturmuştur. Katılımcıların 321’i kadın 361’i erkek olup yaş aralıkları 17-24 yaş arasında değişmektedir. Araştırmada veriler Kocadağ (2012) tarafından öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin ölçülmesi amacıyla hazırlanan dijital vatandaşlık ölçeği ve cinsiyet, yaş, ailenin aylık ortalama geliri, kendine ait bilgisayar, sosyal ağ üyeliği, sosyal bilgilerin kaçıncı sınıf öğrencisi oldukları ve internette kalma süreleri ile ilgili yedi değişken üzerinde uygulama yapılmıştır. Uygulanan dijital vatandaşlık ölçeği 63 maddeli olup araştırmacı tarafından öğretmenlik uygulaması dersi için yapılan 5 haftalık gözlemler ve gözlemler sonucu yapılan görüşme sonucu elde edilmiştir. Nicel veriler betimleyici istatistik tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlığa yönelik tutumlarının internette kalma süresi değişkeni açısından incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir. İnternette çevrimiçi kalma süresi arttıkça tutumların daha da olumlu olduğu belirlenmiştir [F(4,324)=P>.05]. Ayrıca katılımcıların dijital vatandaşı; bilgisayarı ve interneti çok iyi kullanmasını bilen teknolojiye ayak uydurabilen yenilikçi bireyler olarak tanımlamaktadırlar. Dijital çağın gerektirdiği bilgi toplumu yetiştirilmek isteniyorsa özellikle Sosyal Bilgiler öğretmenlerine hak ve özgürlüklerin öğretilmesi noktasında büyük roller düşmektedir. Dijital vatandaşlık üniversitelerin Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümü müfredatında geniş yer edinmeli ve ilk ve orta dereceli okul müfredatında özellikle Sosyal Bilgiler dersine entegre edilmelidir.
This study was carried out to examine the perceptions of the candidate Social Studies teachers for digital citizenship and its sub-dimensions. Participants of the study constituted of 682 teacher candidates studying in Fırat, Dicle, Siirt and Adıyaman University Social Studies Teacher Education Departments in the first, second, third and fourth grades in the academic year of 2015-2016. 321 of the participants were male and 361 were male and their ages range between 17 and 24. In the study, the digital citizenship scale prepared by Kocadağ (2012) for measuring the digital citizenship levels of teacher candidates and the seven variables related to gender, age, monthly average income, family computer, social network membership, has been implemented. The applied digital citizenship scale was 63 items and the result of 5 weeks observation and observations made by the researcher for teaching practice lesson was obtained. Quantitative data were analyzed by descriptive statistical technique. In the analysis of the qualitative data obtained, descriptive analysis technique was used. It is seen that there is a statistically significant difference when the social studies teacher candidates' attitudes towards digital citizenship are examined in terms of the change of stay on the internet. It has been determined that attitudes are more positive as the duration of online stay increases. [F (4,324) = P> .05] In addition, participants are digital citizens; they describe innovative technologies that can fit the computer and the internet in a very good way. If the information society required by the digital age is to be cultivated, it is especially important to teach the rights and freedoms of social studies teachers. Digital citizenship universities should have a large place in the curriculum of the Department of Social Studies and be integrated into the Social Studies course, especially in the primary and secondary school curriculum.
