Keykubadiye palace under glaze tiles wıth geometric ornaments

Abstract

Anadolu Selçuklu Devleti’nin önemli yönetim merkezlerinden olan Kayseri’deki Keykubadiye Sarayı’nda gerçekleştirilen sondaj ve kazı çalışmalarında (2014-2019) mimari kalıntıların yanı sıra farklı tür ve özelliklerde çeşitli buluntular da elde edilmiştir. Buluntular içerisinde, dönemin zengin süsleme repertuarından örnekler taşıyan çiniler ön plana çıkan eserlerdendir. Bu çalışmada, farklı teknik ve süsleme türlerine sahip çiniler içerisinde, sıraltı tekniğinde hazırlanmış geometrik süslemeli levha çiniler ele alınmıştır. Çoğu, bilim dünyasına ilk kez tanıtılacak olan bu çiniler, mevcutta tam form vermese de birleşim gösteren parçalar bir araya getirildiğinde bunların kare veya dikdörtgen levhalar olduğu anlaşılmaktadır. Çinilerin hamurları krem renkte sık ve ince gözenekli, 3 ile 4 cm arasında değişkenlik gösteren kalınlıktadır. Şeffaf renksiz veya şeffaf turkuaz sırlı olan çinilerde, beyaz astar üzerine siyah konturlamayla oluşturulan şeritler ile çokgenler geometrik süslemelerin belirleyici unsurlarıdır. Çinilerdeki kompozisyonlardan birisi zikzak düzenlemesi iken, diğerleri şeritler veya çokgenlerin geçmeleriyle oluşan kompozisyonlardır. Zikzak haricinde, süslemelerin gruplandırması şeritler veya çokgenlerden hareketle kompozisyon düzenine göre yapılmıştır.

Various finds of different types and characteristics, in addition to the architectural remains of the palace, were found in drilling and excavation works carried out in Keykubadiye Palace in Kayseri, one of the important administrative centres of the Anatolian Seljuk State (2014-2019). Among the finds, tiles setting precedents from the rich ornamental repertoire of the period are among the prominent works. In this study, plate tiles with geometric ornaments prepared in the under-glaze technique among tiles with different techniques and decoration types are addressed. Although these tiles, many of which will be introduced to the world of science for the first time, do not give a full form in the present, it is understood that they are square or rectangular plates when the pieces that combine are brought together. The clay of the tiles is cream coloured, with fine pores and varies between 3 or 4 cm thickness. Stripes formed with black contouring on a white prime under a colourless transparent or transparent turquoise glaze and polygons are the determining elements of the geometric ornaments. While one of the compositions in tiles is a zigzag arrangement, the others are compositions formed by the crossing of stripes or polygons. The grouping of the ornaments was made according to the composition pattern from stripes or polygons, except for the zigzag.