Hadislerde ilim talibinin özellikleri

Abstract

İslâm öğrenilen ilmin faydalı olmasını istemiş, ilim ehline çeşitli görevler yüklemiş ve onlardan bazı vasıflara sahip olmalarını istemiştir. Hem Kur'an hem hadisler bu anlamda çeşitli anlatım ve emirler barındırmaktadır. Bu anlatım ve emirleri genel olarak "iman, ahlâk ve davet" şeklinde üç kategoride incelemek mümkündür. Bu anlatımlara göre ilim ehli iman, ahlâk ve davetçilik yönüyle çeşitli özelliklere sahip olmalıdır. İlim ehlinin imanî özellikleri arasında ihlas, takva ve tevekkül sayılabilir. Onların sahip olması gereken ahlâkî özellikler ise daha çoktur. Bunların tamamına özetle, ilmiyle amel etmek diyebiliriz. İlim ehlinin davetçilikle ilgili özellikleri ise nasihat etmek, iyiliğe çağırıp kötülükten men etmek, ilimlerini yaymak ve yalnızca güzel şeyleri öğretmek olarak sayılabilir. İslâm'ın ilim ehlinden sahip olmalarını istediği bu vasıflar, sahip oldukları ilmi hem bireysel hem de toplumsal açıdan faydalı kılmaktadır. Zira ilim ehli bu vasıflara sahip olarak hem kendilerini düzeltmiş hem de topluma doğru bir şekilde rehberlik etmiş olurlar. İlim yolunun başında olan öğrenciler için de bu vasıfları bilmek ve bunlarla donanmaya çalışmak önem arz etmektedir. İşte bu çalışma ilimden ve ilim ehlinden beklenen bu hususları, hadislerden hareketle "iman, ahlâk ve davet" kategorileri altında incelemektedir.

Islam wanted the learned knowledge to be useful, assigned various tasks for people of the knowledge and asked them to have some qualifications. Both the Qur'an and hadiths contain various narrations and orders in this sense. It is possible to examine generally these narrations and orders in three categories as "faith, morality and invitation." According to these narrations, the people of the knowledge should have various characteristics in terms of faith, morality and invitation. Among the features of the people of the knowledge's faith include sincere commitment, piety and resignation. The moral characteristics that they should have are more. In sum up all of them, we can say advice, calling for good, forbidding evil, spreading they knowledge and teaching only good things. These qualities which Islam wants the people of the knowledge to have, make the knowledge they possess useful both individually and socially. Because people of the knowledge have these qualifications, they both correct themselves and guide the society correctly. It is also important for students who are at the beginning of the scholarship path to know these qualifications and to work with them. This study examines these issues that are expected from knowledge and people of the knowledge under the categories of "faith, morality and invitation" based on hadiths.