İş özellikleri, iş-yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişkilerin aday öğretmen görüşlerine göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada aday öğretmenlerin görüşlerine bağlı olarak öğretmenlik mesleği iş özellikleri, iş yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılının birinci döneminde Ankara ilinin dokuz ilçesindeki (Çankaya, Mamak, Altındağ, Keçiören, Yenimahalle, Sincan, Etimesgut, Gölbaşı ve Pursaklar) resmi ortaöğretim kurumlarında görev yapan 225 aday öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri “Öğretmenlik Mesleği İş Özellikleri Ölçeği” (ÖMİÖÖ), “İş Yaşam Dengesi Ölçeği” ve “Meslekten Ayrılma Niyeti Ölçeği” ile toplanmıştır. Katılımcılardan toplanan veriler aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistiklerin yanı sıra doğrulayıcı faktör analizi (DFA), Pearson korelasyon ve regresyon analizi ile çözümlenmiştir. Analiz sonuçları öğretmenlik mesleği iş özellikleri ile iş yaşam dengesi ve meslekten ayrılma niyeti arasında anlamlı bir korelasyon olduğunu ortaya koymuştur. Regresyon analizi sonuçlarına göre ise öğretmenlik mesleği iş özellikleri boyutları ve iş yaşam dengesi boyutları ile meslekten ayrılma niyeti arasında orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bulgular bir bütün olarak değerlendirildiğinde, aday öğretmenlerin meslekten ayrılma niyetlerinin olduğu, bunda da öğretmenlik mesleği iş özelliklerinin ve iş yaşam dengesinin etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In this study, it was aimed to examine the relationship between the job characteristics of teaching profession, work-life balance of teachers and teachers’ intention to leave the profession according to the opinions of candidate teachers. The study group was composed of 225 candidate teachers working in public high schools in nine districts of Ankara in the academic year of 2015-2016. The data were collected via “the Job Characteristics of Teaching Profession Scale (JCTPS)” and “the Intention to Leave the Profession Scale” which were developed by the researcher and “the Work Life Balance Scale”. The data collected from the participants were analysed by using descriptive statistics such as arithmetic mean and standard deviation, as well as confirmatory factor analysis (CFA), Pearson’s correlation analysis and regression analysis. The findings revealed a significant correlation between the job characteristics of teaching profession, work-life balance and ıntention to leave the profession. The results of regression analysis showed that there is a moderate and meaningful relationship between the dimensions of the job characteristics of teaching profession and work-life balance, and intention to leave profession. When the findings are evaluated as a whole, it is concluded that the candidate teachers have intentions to leave the profession, in which the job characteristics of teaching profession and the work-life balance are important factors.