Bu çalışmanın amacı, problem çözümlerinin tartışıldığı ortaokul matematik
sınıfındaki sosyomatematiksel normları belirlemek ve bu normların müzakeresinin
öğrenme üzerindeki etkilerini incelemektir. Yedinci sınıfta gerçekleştirilen on haftalık
süreçte problem tabanlı matematiksel etkinlikler uygulanmış ve öğrencilerin problem
çözümlerine ait eylemlerine ve söylemlerine odaklanılmıştır. Nitel yöntemlerin
kullanıldığı çalışmada bireysel çalışma raporları, video ve ses kayıtları, alan notları ve
görüşmeler çerçevesinde elde edilen veriler, temellendirilmiş teoriye göre kodlanmış
ve sürekli karşılaştırma yöntemine göre analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları
problem çözümlerinin tartışılmasının sınıf üyeleri arasındaki etkileşimi
biçimlendirdiğini böylece matematiksel aktivitelere özgü normatif anlayışların
müşterekçe üretilerek normların oluşmasına katkı sağladığını göstermiştir. Nitekim bu
çalışmada ortaokul matematik sınıf mikro kültürünü anlamamıza olanak veren sosyal
ve sosyomatematiksel normlar belirlenmiştir. Ayrıca normların müzakeresinin
öğrencilerin matematik hakkındaki inanç ve hislerini şekillendirerek bireysel ve toplu
anlam oluşturmaya, yaratıcı ve etkili çözümler üretmeye, matematiksel ifadelerin
benzerliklerini veya farklılıklarını bulmaya ve özerkliğe ait kazanımlar sayesinde
özgün çözümler üretmeye yönelik öğrenme fırsatlarını açığa çıkarmada etkili olduğu
görülmüştür. Normların bu etkileri göz önüne alındığında sınıf mikro kültürünü
oluşturan yapıların inşasında matematik sınıflarına özgü sosyal ve sosyomatematiksel
normların dikkate alınarak tasarlanması ve matematiksel uygulamaların bu bağlamda
gerçekleştirilmesi, matematik öğretimi açısından önemli görülebilir.
The aim of this study is to determine the mathematical norms in the middle
school mathematics class where problem solutions are discussed and to examine the
effects of the negotiation of these norms on learning. In the seventh grade, the problem based mathematical activities were implemented during the ten-week period and
focused on the students' actions and discourses related to problem solving. In the study,
where qualitative methods were used, the data obtained from individual study reports,
video and audio recordings, field notes and interviews were coded according to
grounded theory and analyzed according to continuous comparison method. The
findings of the study showed that the discussion of problem solutions shaped the
interaction between the class members and thus the normative understanding specific
to mathematical activities contributed to the formation of norms. As a matter of fact,
in this study, social and sociomatematic norms that allow us to understand middle
school mathematics class microculture were determined. In addition, it was seen that
the negotiation of the determined norms was effective in shaping the students' beliefs
and feelings about mathematics, creating individual and collective meaning, producing
creative and effective solutions, finding similarities or differences of mathematical
expressions and revealing learning opportunities aimed at providing original solutions
through the gains of autonomy. Therefore, it is considered important to design
mathematical classes considering the norms in the construction of class microculture
structures and to implement mathematical applications in this context.
