İnşaat mühendisliği uygulamalarında pişmiş topraktan yapılan tuğla, ilk
çağlardan günümüze yapı malzemesi olarak önemini korumuştur. Günümüzde
özellikle konut arzının artmasına paralel olarak tuğla imalinde kullanılan killi
toprakların aşırı tüketilmesi, bu killi toprakların alındığı verimli tarım arazilerini
kullanılmaz hale getirmiştir. Bu çalışmada tarım arazilerine zarar vermeden,
Adıyaman ilindeki inşaat temellerinde kazılan, tarımsal uygulamalar için
kullanılmayan, atık killi toprakların içerisine yine atık cam parçaları belirli oranlarda
karıştırılarak tuğla üretimi hedeflenmiştir. Farklı oran ve sıcaklıklarda pişirilen
tuğlaların pişme sıcaklıkları ile fiziksel özellikleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Pişme sıcaklığına bağlı olarak tuğladaki dayanım, su emme, pişme kaybı gibi
özelliklerin de arttığı gözlenmiştir. Üretilen cam katkılı tuğlalardan 900 ºC ve
sonrasındaki sıcaklıklarda pişirilen tuğlaların TSE EN 771 deki tuğlaların fiziksel
özelliklerine yakın olduğu, cam katkısız üretilen tuğlalarda ise 1000 ºC ve
sonrasındaki sıcaklıklarda pişirilen tuğlaların TSE EN 771 deki tuğlaların fiziksel
özelliklerine yakın olduğu tespit edilmiştir.
Pişmiş tuğlaların SEM ve EDX analizlerinden 900 ºC den sonraki
sıcaklıklarda, killi zemindeki bazı mineralin ergimeye başladığı; bazı minerallerin ise
buharlaşmış olabileceği ve buna bağlı olarak tuğlalardaki boşluk oranının arttığı
gözlenmiştir. Ayrıca cam katkısının tuğlanın fiziksel özelliklerine olumlu etki
oluşturduğu gözlenmiştir.
The brick made from earthenware has maintained its importance as a building
material from the first ages to the present in civil engineering applications.
Nowadays, due to excessive consumption of clay soils, which are used in brick
production, parallel to the increase in demand for housing, the fertile agricultural
lands where clayey soils were taken has made unusable. In this study, brick
production has been targeted with mixing the waste glass fragments in certain
proportions into waste clay soils, without damaging the agricultural lands, excavated
in the foundations of the construction in Adıyaman which is not used for agricultural
applications. The relationship between baking temperature and the physical
properties of the bricks at different rates and temperatures were investigated.
Depending on the baking temperature, strength, water absorption and baking loss in
bricks has been observed to be increased. It is observed that the bricks, which are
baked at temperatures of 900 ºC and beyond, are close to the physical properties of
the bricks of TSE EN 771. In the bricks produced without glass additive, it is
determined that the bricks baked at temperatures of 1000 ºC and later are close to the
physical properties of the bricks of TSE EN 771. In bricks produced with glass
adding fragments at baking temperatures of 1000 ºC and over, are also close to the
physical properties of bricks at TSE EN 771.
In addition, according to SEM and EDX analysis, baked bricks at
temperatures above 900 ºC, some minerals on clay soil have begun to melt. It has
been also observed that some minerals could be vaporized. It is also observed that the
glass additive has a positive effect on the physical properties of the brick.
