Nitinol alaşımı; Ni ve Ti elementlerinin eşit veya %49-51 atomik oranlar
arasında olduğu ikili alaşım sistemi olup intermetalik bileşiktir. Bu alaşımın en önemli
özelliği şekil hatırlama etkisi ve süperelastik özelliği sergilemesi olayıdır. Alaşım bu
özelliklerini sıcaklık etkisi ile mikroyapılarında gerçekleşen martensitik faz
dönüşümleri sayesinde gerçekleştirmektedir. Alaşım bu özelliklerine ilaveten
korozyon direnci ve biyouyumluluk özelliği de sergilemektedir. Alaşımın sıcaklık
etkisi ile gerçekleşen faz dönüşüm özellikleri kendisini oluşturan bileşenlerden Ni
oranı ile büyük miktarda etkilenmektedir. Ayrıca ısıl-işlem veya yaşlandırma ile de
alaşım içerisinde oluşan intermetalik fazlar ana fazın bileşenlerini değiştirebilmekte
ve dolayısıyla faz dönüşüm özelliklerini de değiştirebilmektedir. Nitinol alaşımı
özellikle tıp dünyasında ve birçok sanayi sektöründe kullanılmaktadır. Kullanım
yerlerine göre alaşımın oranlarının ve termal geçmişinin iyi belirlenmesi
gerekmektedir. Bu amaçla, atomik olarak Ni-49.8Ti elementlerinden oluşan Nitinol
alaşım numuneleri 1000 °C’de ısıl işlem fırınında 30 dakika bekletilerek soğuk suya
atılmıştır. Daha sonrasında numuneler ısıl işlem fırınında farklı sıcaklıklarda (500 °C,
600 °C,700 °C) bekletilmiş ve akabininde farklı soğutma hızlarıyla (0,2 °C/dk, 0,5
°C/dk, 1 °C/dk) oda sıcaklığına soğutulmuştur. Böylece Nitinol alaşımının farklı
yaşlandırma sıcaklıklarından sonra mikroyapıları, faz dönüşüm kinetikleri ve şekil
hatırlama özellikleri incelenmeye çalışılmıştır.
Nitinol alloy is an intermetallic compound occurring from binary alloy system
between Ni and Ti elements, the elements are equal or between 49 and 51% atomic
proportions. The most important feature of this alloy is the display shape memory
effect and superelasticity. Alloy realizes these properties thanks to martensitic phase
transformations occurring in microstructures due to changing temperature. In addition
to these properties, the alloy exhibits corrosion resistance and biocompatibility. The
phase transformation properties of the alloy due to the temperature effect are
influenced by the Ni content of the constituent components in large amounts. In
addition, the intermetallic phases formed in the alloy by heat-treatment or aging can
change the components of the main phase and thus change phase transformation
properties. Nitinol alloy is used especially in the medical field and in many industrial
sectors. Alloy ratios and thermal history must be well defined according to the places
of use. For this purpose, Nitinol alloy specimens, consisting of Ni-49.8Ti alloys, were
placed in a heat treatment furnace at 1000 ° C for 30 minutes and then discharged into
cold water. Subsequently, the samples were allowed to stand in the heat treatment
furnace at different temperatures (500 °C, 600 °C, 700 °C), and then cooled to room
temperature with different cooling rates (0,2 °C / min, 0,5 °C / min, 1 °C). Thus, after
different aging temperatures, the microstructures, phase transformation kinetics and
shape memory properties of the Nitinol alloy were tried to be investigated.
