Orta Öğretim Fen Ders Kitaplarının TIMSS Çerçevesine Göre Analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaokul fen bilgisi ders kitaplarında yer alan soruları TIMSS 2011 programı çerçevesinde ele alınan öğrenme alanı, bilişsel alan ve soru tipleri bakımından analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf fen ders kitaplarında yer alan sorular içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bulgular, fen bilgisi ders kitaplarındaki sorularının çoğunluğunun bilme bilişsel becerisine vurgu yaptığını, bununla birlikte çok az kısmının (yaklaşık yüzde üç) üst düzey bilişsel beceri gerektirdiğini ortaya koymaktadır. Dahası, fizik öğrenme alanı ders kitaplarındaki soruların yarısından fazlasını kapsamakta iken yer bilimleri öğrenme alanı soruları küçük bir oranını (yaklaşık yüzde on) temsil etmektedir. Bunlara ek olarak, fen bilgisi sorularının büyük çoğunluğu çoktan seçmeli sorulardan oluşmakta iken çok az kısmı açık uçlu sorular olarak ifade edilmiştir.

The aim of this study was to analyze the questions included in the Turkish middle school science textbooks in terms of content domains, cognitive domains, and item types as stated in the TIMSS 2011 science framework. Towards this aim, current study utilized content analysis method in which the science questions in the sixth, seventh, and eighth grade textbooks were examined. The results of the study indicated that most of the textbook science questions assessed students’ cognitive ability of “knowing” while only a few of them (about 3 percent) required students to use high level cognitive skills (reasoning in our case). Moreover, physics content domain represented more than half of the textbook science items while earth sciences covered only a small percentage (about 10%) in the middle school textbooks. In addition, most of the science questions were offered in the form of multiple-choice while a small proportion of them were open-ended questions.