Bu çalışmada amacımız, ülkemizde ve dünyada yoğun kullanımı olan
fluoksetin ve onun metaboliti norfluoksetinin, model organizma Daphnia magna’da
pro-oksidatif ve pro-apoptotik etkilerini araştırmaktır. Bu amaçla, juvenil D. magna
örnekleri fluoksetin, norfluoksetin ve bunların karışımlarının çevresel derişimleri ile
10 katının etkisinde 21 gün süre ile bırakılmıştır. 17 günlük D. magna örnekleri de
çevresel derişimlerinin 100 katının etkisinde 4 gün süre ile bırakılmıştır. Süre
sonunda GPx ve tChE enzim aktiviteleri ile TBARS ve total protein miktarı
spektrofotometrik yöntemlerle, mitokondriyal membran potansiyeli değişimi
fluoresan boyama ile, sitokrom c ve ERK1/2 protein miktarları Western blot yöntemi
ile, juvenillerde karapaks uzunluğu, maksimum karapaks genişliği ve kaudal spina
uzunluğu mikroskobik yöntemler ile araştırılmıştır. Fluoksetin ve norfluoksetin
kronik etkide çevresel derişimlerinde tChE aktivitesinde, yavru üretim düzeylerinde
artışa, MMP depolarizasyonuna, juvenillerde karapaks uzunluğunda, maksimum
karapaks genişliğinde ve kaudal spina uzunluğunda azalmaya yol açmıştır. Çevresel
derişimlerinin 10 katının kronik etkisinde tüm etki gruplarında GPx aktivitesi ve lipid
peroksidasyonu düzeyleri ile sitokrom c ve ERK1/2 protein derişimlerinde artış
meydana gelmiştir. En belirgin değişim norfluoksetin uygulaması iledir.
Norfluoksetin yavru üretme potansiyelini düşürmüştür. Subakut etkide de benzer
değişimler olmakla birlikte total protein miktarında azalma da meydana gelmiştir.
Sonuç olarak, fluoksetin ve norfluoksetin D. magna’da pro-oksidatif ve pro-apoptotik potansiyele sahiptir. Daphnia spp. ileri mekanistik araştırmalar sonucu
değerli bilgiler sunma potansiyeline sahiptir.
The aim of the present study is to investigate the pro-oxidative and pro apoptotic potential of fluoxetine, a widely used antidepressant in Turkey and world,
and its metabolite norfluoxetine on a model organism, Daphnia magna. Juvenile D.
magna specimens were exposed to environmentally-related, and their 10 fold
concentrations of fluoxetine, norfluoxetine, and their mixtures for 21 days. 17 days
old D. magna specimens were also exposed to 100 fold of environmentally related
concentrations of these toxicants and their mixtures for 4 days. After the exposure
periods, GPx and tChE enzyme activities, TBARS and total protein contents were
analysed spectrophotometrically, mitochondrial membrane potential was analysed by
fluorescence staining, cytochrome c and ERK1/2 protein contents were analysed by
Western blotting, and carapace length, maximum carapace width, caudal spine length
were analysed microscopically. At the environmentally-related concentrations,
fluoxetine and norfluoxetine caused an increase in tChE enzyme activity and
parturition rate; however, a decrease in juvenile carapace length, maximum carapace
width, and caudal spine length. MMP depolarization also occurred. At the 10 fold of
environmentally-related concentrations, GPx activity and lipid peroxidation levels,
cytochrome c and ERK1/2 protein contents were increased. The most pronounced
effect was observed in norfluoxetine-exposed D. magna. Norfluoxetine decreased the
parturition rate. The similar was also observed in the subacute exposure; moreover,
total protein contents decreased. Consequently, fluoxetine and norfluoxetine have
pro-oxidative and pro-apoptotic potential in D. magna. Daphnia spp. have a potential
to introduce precious mechanistic knowledge.
