Ortaçağda Amid (Diyarbakır)

Abstract

Âmid (Diyarbakır) ortaçağ İslâm dünyasının en önemli şehirleri arasındadır. Diyârbekir bölgesinin gerek nüfus, gerekse kültür ve medeniyet bakımından en yoğun ve güçlü şehirleri arasında yer almaktadır. Görkemli surları ile adeta canlı bir tarih hüviyetindedir ve binlere yıllık bir tarihî mirası yansıtmaktadır. Bir örnek olarak ele alındığında, ortaçağ İslâm dünyasında şehir anlayışını en iyi bir şekilde yansıtacak olan şehirlerden biridir. Dolayısıyla bu türden özelliklere sahip bir şehrin tarihi, bize çağının diğer şehirleri hakkında da birçok bilgi verecektir. Tezimiz bu amaçla kaleme alınmış olup genel olarak İslâm şehri olgusunun tarihî hikâyesine bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Ortaçağda Âmid (Diyarbakır) başlıklı bu çalışmada şehrin coğrafi konumuna ek olarak siyasî coğrafyası temel alınmıştır. Söz konusu temel üzerine Âmid’in siyasî serüveni ve tarihî süreçte geçirdiği dönüşümler işlenmiştir. Son olarak şehrin sosyal, kültürel ve ekonomik tarihi hakkında genel bir çerçeve ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede şehirde halen mevcut olan tarihî eserler listelenmiş, Âmid’in tarihî dokusu nazara verilmiştir.

Âmid (Diyarbakır) is one of the most important cities of the medieval Islamic World. It is one of the most intense and powerful cities in terms of population, culture and civilisation of the region of Diyârbekir. It has a vivid history with it magnificent walls and reflects an annual historical heritage of thusands of years. As an example, it reflects of the understanding of medieval Islamic city in the best form. Bir örnek olarak ele Therefore, the history of a city with such characteristics will give us a lof of information about other cities of its era. Our thesis is written fort his purpose and aims to make a contribution to the historical story of the phenomenon of the city of Islam in general. In this study that titled Âmid (Diyarbakır) In Medieval, it was taken as a bases the city’s geographical position and additionally its political geograpgy. On this basis, the political adventure of Âmid and the transformations in the historicak process were studied. Finally, it was tried to be put forward a general framework about the social, cultural and economical history of the city. In this context, historical artifacts which are still present in the city are listed, and the historical texture of Âmid is given.