Tek Parti Dönemi'nde yayınlanıp kapsamlı bir şekilde eğitim kavramını konu edinen romanların Cumhuriyet eğitim sistemindeki yerini saptamak ve çeşitli yönleriyle eğitsel işlevlerini incelemek, bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Tek Parti Dönemi'nin eğitim anlayışını tespit etmek ve sağlıklı bir roman incelemesi yapmak için çeşitli kitap, tez ve makalelerden veri toplanmıştır. Araştırma verileri, yerine göre betimsel analize ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Tek Parti Dönemi'nde yayınlanmaları ve odak noktasına eğitim meselesini almaları neticesinde seçilen “Çalıkuşu”, “Yeşil Gece”, “Acımak”, “Vurun Kahpeye”, “On Yılın Romanı” ve “Bizim Köy” romanları; öğretmen, öğrenci, okul ve çevre kavramlarından oluşan ana başlıklar doğrultusunda analiz edilmiştir. Romanlardan elde edilen veriler sayesinde, Tek Parti Dönemi'nin eğitim sistemi anlayışı ile bu romanlar ve roman kahramanları mukayese edilmiştir. Daha sonra, romanların toplum eğitimindeki ve Sosyal Bilgiler öğretimindeki rolü irdelenmiştir. Araştırmanın sonunda, Tek Parti Dönemi'nin eğitim anlayışı ile bu romanlar arasında paralellik olduğu; romanların eğitsel işlev bakımından yere, zamana ve şartlara göre değişebilen bir başarı grafiği gösterdiği ve Sosyal Bilgiler öğretiminde materyal olarak kullanılabileceği anlaşılmıştır.
The purpose of this study is to determine in the Repuclic education system the place of novels which are published in the Single Party Period and subjecting education conception in a comprehensive way and to examine their educational functions in various aspects. In this study, document analysis technique which is one of the qualitative research method is used. In order to determine the educational approach of the Single Party Period and to make a healthy novel review, data were collected from various books, dissertations and articles. The research data were subjected to descriptive analysis and content analysis according to its place. In the direction of main titles consisting of teacher, student, school and environment; the novels “ÇalıkuĢu”, “YeĢil Gece”, “Acımak”, “Vurun Kahpeye”, “On Yılın Romanı” and “Bizim Köy” which were selected as a result of their publication in the Single Party Period and focused on the issue of education were analyzed. Thanks to the data obtained from the novels, the understanding of the education system of the Single Party Period was compared with these novels and novel heroes. Later, the role of novels in public education and Social Sciences teaching was discussed. At the end of the study, it was understood that there was a parallelism between the educational concept of the Single Party Period and these novels; that the novels show a success graph which can change according to the place, time and conditions in terms of educational function and it can be used as material in the teaching of Social Sciences.
